Mont'ē Melkonyan (25/11/1957 – 12/ 6/1993) Մոնթե Մելքոնյան (Ավո)

Mont'ē Melkonyan ( Visalia, 25 novembre 1957 – Agdam, 12 giugno 1993) è stato un partigiano armeno.

È stato uno dei più famosi comandanti nella guerra del Nagorno Karabakh avendo guidato con successo una forza di circa quattromila uomini pur non avendo mai avuto specifiche esperienze militari in precedenza.

Aveva tuttavia costruito la sua preparazione tra gli anni settanta e gli anni ottanta allorché combatté per varie fazioni nella guerra civile libanese contro l'esercito israeliano e in precedenza come membro dell'organizzazione armena ASALA.

Mont'ē nacque terzo di quattro figli da Charles e Zabel Melkonyan, il padre ebanista, la madre insegnante elementare prima di dedicarsi interamente ai figli. La sua infanzia è stata tipicamente statunitense tra Boy Scout e baseball. Nel 1969, quando aveva dodici anni, la famiglia partì alla volta dell'Europa per un lungo viaggio che li portò a visitare anche nord Africa e Medio Oriente attraversando quarantuno stati. Durante questo tour Mont'ē cominciò ad interrograrsi sulle sue origini in particolare dopo aver visitato la cittadina turca di Merzivan, di cui era originaria la famiglia della madre, e aver appreso che gli armeni che vi vivevano erano stati costretti a fuggire come il nonno oppure erano stati sterminati nel genocidio armeno del 1915.

Al ritorno negli Stati Uniti, dopo aver conseguito il diploma, entrò all'Università della California, Berkeley seguendo il corso di laurea di storia antica dell'Asia e archeologia. Durante il corso di studi cercò di organizzare una mostra dedicata alla storia ed alla cultura armena ma i pannelli che trattavano del genocidio furono rimossi dall'autorità universitaria su pressione del console turco a San Francisco per poi essere reinseriti dopo una manifestazione di protesta nel campus.

Conseguita la laurea nella primavera del 1978 Melk'onyan decide di partire alla volta dell'Iran dove insegnò inglese e si impegnò attivamente nella lotta del movimento per abbattere lo Scià. Collaborò nell'organizzazione di uno sciopero degli insegnanti nella scuola dove lavorava. In seguito si receherà nel Kurdistan iraniano dove rimarrà impressionato dai partigiani curdi.

Alla fine del 1978 Mont'ē si reca in Libano, a Beirut, dove partecipa alla difesa del quartiere armeno dagli attacchi delle Falangi libanesi. Fa conoscenza con colei che diventerà prima la sua amica confidente e poi moglie, Seta Kbranian. Diviene membro della milizia armena e comincia ad operare dietro le linee del territorio controllato dalla Falange, collaborando con il movimento nazionale libanese. All'epoca Mont'ē parla fluentemente oltre ad inglese ed armeno anche spagnolo, francese e giapponese; ha inoltre una accettabile conoscenza di arabo, italiano, turco, persiano e curdo.

Nella primavera del 1980 Melk'onyan viene introdotto nell'ASALA (Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia) e segretamente ricollocato a Beirut ovest. Nei tre anni successivi è militante del gruppo e collabora alla realizzazione del giornale "Hayastan" ("Amenia"). In questo periodo entra in contatto con alcune organizzazioni palestinesi e segue corsi di addestramento. Partecipa ad operazioni armate in Europa (Roma, Atene) ed addestra i militanti che parteciperanno all'assalto dell'ambasciata turca a Parigi ("Operazione Van", 24 settembre 1981).

Nel luglio 1983 ASALA si divide in due tronconi: Melk'onյan, che non accetta più la politica del leader Hakopian ed è contrario ad attentati che provochino vittime civili, fonda la fazione "movimentista" di Asala-Movimento Rivoluzionario in contrapposizione a quella di Asala-Militante. Melk'onean vive in clandestinità tra Francia e Libano fino al suo arresto a Parigi nel novembre 1985. Condannato a sei anni di prigione, viene rilasciato nel 1989 e costretto a lasciare la Francia alla volta dello Yemen del sud dove si ricongiunge con Seta. da lì si spostano nell'Europa orientale trascorrono un periodo di sostanziale indigenza.

Il 6 ottobre 1990 Melk'onean arriva in Armenia, all'epoca ancora sovietica, lavorando nei primi otto mesi all'Accademia delle Scienze preparando un lavoro sulla civiltà Urartea. Ad agosto, nel monastero di Geghard sposa Seta Kbranian. Preoccupato dalla situazione confusa che stava vivendo l'Armenia al tramonto dell'Unione Sovietica ed al tempo stesso affascinato dalla moltitudine di connazionali che manifestava in piazza Mont'ē focalizzò la propria attenzione sulla questione del Nagorno Karabakh che considerava vitale per la sopravvivenza dello stesso popolo armeno, convinto che se gli azeri avessero occupato la regione poi sarebbero sconfinati nel Zangezur (Syunik).

Il 12 settembre 1991 (o forse il 14), a pochi giorni dalla dichiarazione di indipendenza del soviet del Nagorno Karabakh (2 settembre), Melk'onean entra nel nuovo stato autoproclamato e si stabilisce nella regione di Shahumian entrando a far parte delle milizie di difesa armena e partecipando attivamente ad alcune operazioni militari.

Il 4 febbraio 1992, pochi giorni dopo lo scoppio della guerra del Nagorno-Karabakh, viene dislocato nella regione di Martuni in qualità di comandante regionale. Le sue doti decisionali ed organizzative lo rendono immediatamente popolare. Nell'aprile 1993 è uno dei comandanti che partecipano alla fondamentale conquista di Kelbajar. Nei mesi successivi, comandante della regione di Martuni, infligge pesanti perdite al nemico e riconquista tutti i territori che l'anno precedente erano stati perduti durante le massicce offensive azere. Il suo rigoroso stile di vita (non fumava, non beveva, devolveva tutto il salario mensile ai più bisognosi, lavorava fianco a fianco dei suoi sottoposti) lo resero popolarissimo non solo nel Nagorno Karabakh ma anche in Armenia ed in tutta la Diaspora armena. Pur non avendo mai avuto esperienza di comando militare seppe tuttavia gestire i propri uomini elimando tutti i difetti dell'organizzazione spontaneistica delle prime bande di partigiani armeni; impose disciplina, rispetto per il nemico, ferre regole di gestione delle armi (lui che non portava la pistola). Pretese ed ottenne di istituire una tassa sul vino da parte dei commercianti per poter pagare le forniture di armi e non esitò ad inimicarsi anche qualche notabile locale.

Mont'ē Melk'onean fu colpito a morte nel villaggio abbandonato azero di Merzili nel primo pomeriggio del 12 giugno 1993 in circostanze mai sufficientemente chiarite.

Fu sepolto con tutti gli onori al cimitero militare di Yerablur a Yerevan al termine di una cerimonia alla quale parteciparono le più alte cariche dello stato armeno.

Մոնթե Մելքոնյան (Ավո)

Ղարաբաղյան պատերազմի հերոս և ՀԱՀԳԲ-ի նախկին անդամ։ ՀՀ ազգային հերոս։ Ուրարտագետ, Հայ Դատի և արցախյան ազատամարտի նվիրյալ:

Մոնթե Մելքոնյանը ծնվել է 1957 թվականի նոյեմբերի 25-ին ԱՄՆ-ում՝ ցեղասպանության ճիրաններից փրկված և Կալիֆորնիայի Վայսելիա քաղաքում հանգրվանած հայի ընտանիքում:

Հաճախել է տեղի միջնակարգ դպրոցը: 1969-1970 թվականներին ընտանիքով ճամփորդել է Եվրոպայի և Միջին Արևելքի 41 երկրներում, այցելել Արևմտյան Հայաստան` իր պապերի ծննդավայրը: Այդ տարիքում առաջին անգամ գիտակցել է իր հայ լինելը:

 1973 թ., որպես առաջավոր աշակերտ, փոխուսուցման ծրագրով նրան ուղարկել են Ճապոնիա, որտեղ 18 ամիս սովորել է Օսակա քաղաքում: Այդ ընթացքում իր իսկ նախաձեռնությամբ ճամփորդել է Հարավարևելյան Ասիայի մի շարք երկրներում, այդ թվում` Հարավային Կորեայում, Կամբոջիայում, Թաիլանդում, Վիետնամում:

 1978թ. ավարտել է Կալիֆորնիայի Բերկլիի համալսարանի հին ասիական ժողովուրդների պատմության և հնագիտության բաժինը` բացառիկ ընդունակությունների շնորհիվ ուսման 4 տարվա ծրագիրը յուրացնելով 2,5 տարում:

Ուսանելու տարիներին մի քանի ընկերների հետ հիմնել է Բերկլիի համալսարանի «Հայ ուսանողների միությունը»` նպատակ ունենալով համախմբել Բերկլիում սովորող սփյուռքահայ երիտասարդությանը կազմակերպության միջոցով համապատասխան աշխատանք կատարել ազգային նշանակության խնդիրների լուծման համար: Տիրապետել է 7 լեզուների: Գրել է ուսումնասիրություններ ազգային-ազատագրական պայքարի մասին:

 1980թ. անդամագրվել է Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակին (ԱՍԱԼԱ): Այդ և հաջորդ տարիներին իր ռազմական գիտելիքները կատարելագործել է ՀԱՀԳԲ-ի ռազմական կայանում. ձեռք բերելով լրացուցիչ գիտելիքներ ու փորձ` հետագայում դարձել է ՀԱՀԳԲ-ի գլխավոր մարզողներից մեկը:

 Կեղծ անձնագիր կրելու մեղադրանքով և Հռոմում թուրք դիվանագետի դեմ մահափորձ կատարելու կասկածով 1981թ. նոյեմբերի 11-ին ձեռբակալվել է Օրլիի օդանավակայանում և մեկ ամիս հետո ազատ արձակվել: Սակայն 1981թ. վերջից ապրել է ընդհատակում:

 1983թ. գործելաձևի և կազմակերպչական խոր տարաձայնությունների պատճառով մի խումբ ընկերների հետ հեռացել է ԱՍԱԼԱ-ից ու ապրել լիակատար մեկուսացման պայմաններում:

1983թ. օգոստոսին համախոհների հետ ստեղծել է «ՀԱՀԳԲ-հեղափոխական շարժում» կազմակերպությունը: 

1985թ. նոյեմբերին երկրորդ անգամ է ձերբակալվել Փարիզում` հայկական պահանջատիրական բնույթի անլեգալ գործունեության և դարձյալ կեղծ անձնագիր կրելու մեղադրանքով և մինչև 1989թ. հունվարն անցկացրել Ֆրեն և Պուասի բանտերում:

 Մեկուսացման և բանտարկության տարիներին գրել է հայ ժողովրդի նորագույն ազատագրական պայքարի մասին հոդվածներ, որոնք տպագրվել են Փարիզի «Հայ պայքար», Լոնդոնի «Կայծեր» թերթերում և Սան Ֆրանսիսկոյի «Սարդարապատ» ամսագրում: 

 1989թ. հունվարին Մոնթեն ազատ է արձակվել: Փաստաթղթեր չունենալու պատճառով 1989թ. փետրվարից մինչև 1990թ. սեպտեմբերն ապրել է թափառական ու հալածական, նախ` կարճ ժամանակով Եմենում, ուր նրան է միացել կինը, ապա` Կենտրոնական Եվրոպայում ու Հարավսլավիայում:

 1990թ. հոկտեմբերին Մոնթեին վերջապես հաջողվել է գալ Հայաստան: Մինչև 1991թ. սեպտեմբերը զուգընթաց կատարել է գիտական ու զինվորական աշխատանքներ: Հայաստանի գիտությունների ակադեմիայի արևելագետ մասնագետների հետ գրեթե 8 ամիս զբաղվել է «Հայաստանը և իր հարևանները» ծավալուն գրքի ստեղծմամբ, սակայն աշխատանքներն մնացել են անավարտ` Շահումյանում և Արցախում լարված իրավիճակի և զինված ընդհարումների պատճառով: 

 1991թ. սեպտեմբերի 12-ին ֆրանսաբնակ հայուհու հետ իբրև թարգմանիչ` Ավո կեղծանվամբ, մեկնել է Արցախի հյուսիսային դարպաս` Շահումյանի շրջան:

 Մ. Մելքոնյանը մասնակցել է ՀՀ Իջևանի, Ճամբարակի, ԼՂՀ Շահումյանի (Էրքեջ, Բուզլուխ, Մանաշիդ, Կարաչինար), Մարտակերտի, Մարտունիի շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին:

Ղեկավարել է Մարտունու (գրաված գյուղեր), Քելբաջարի (Քարվաճառ), Աղդամի ազատագրական ռազմական գործողությունները: Զոհվել է 12.06.1993թ. Աղդամի շրջանի Մարզիլի գյուղում:

 Իր ողջ գիտակից կյանքում նա պայքարել է հայերի իրավունքների, հայոց ցեղասպանության ճանաչման և մեր հայրենիքի վերատիրման համար:

Հուշեր Մոնթեի մասին

 Ավոն ընդհանրապես խմիչքի հետ սեր չուներ և չէր սիրում, երբ զինվորներն էին այն չարաշահում։ 

- Էլի խմո՞ւմ եք, – մոտենալով հավաքված զինվորներին՝ հարցնում է Ավոն։ 

- Դե, հրամանատար ջան, Ղարաբաղի թթի օղին աշխարհին է հայտնի։ Ամեն հաց ուտելուց մի բաժակ պետք է խմի ղարաբաղցին։ Միշտ էդպես է եղել. մեր պապերն էլ, պապերի պապերն էլ, երբ սեղան են նստել, թթի օղին անպակաս է եղել։ 

- Մեր պապերն էլ, պապերի պապերն էլ ժամանակից շուտ են խմել։ Ես անգամ պետք է խմենք վերջում ազգովի, ես ել ձեզ հետ միասին, - ասումն է Ավոն:

...

Ղարաբաղում այդ օրերին ամեն կաթիլ վառելանյութը պետք Է ծառայեր միայն ռազմական նպատակների։ Ավոն այն վերահսկում Էր խստորեն։ Մի անգամ մթնշաղին հայ մամիկը, լսելով, որ Ավոն ինչ — որ տեղ Է գնացել,լամպը ձեռքին մոտենում Է զորանոցին ու դիմում հերթապահ զինվորին.

- Որդիս, լսել եմ Ավոն տեղ Է գնացել, մի բաժակ սալյարկա տվեք` լամպը Էսօր վառենք, որդիս դիրքերից տուն Է եկել։

Զինվորը, որին մթության քողի տակ չէր ճանաչել մամիկը, ժպտում է։ Ապա մոտ կանչելով անցնող զինվորին ասում է.

- Մեկ դույլ սալյարկա տվեք մայրիկին։

–Վա՜յ, Ավո ջան, դո՞ւ ես, քե մատաղ, բա ասել էին գնացե՞լ ես...

...

Մի քանի զինվոր, քեֆները լավ Ավոյին տեսնելով, փորձում են ճանապարհը շեղել։ Ավոն, նկատելով նրանց, կանչում է ու ժպիտով հարցնում. 

- Քեֆներդ մարխո՞շ է, հա՞։ 

Ապա շրջվելով կանչում է ուստա Սուրենին (ուստա Սուրենը տարիքն առած ղարաբաղցի էր, պահեստապետը։ 

Պատժվողներն իրենց պատիժը կրում էին նրա պահեստում)։

- Ուստա Սուրեն, ասոնց ձգե նկուղը, դուռն էլ ամուր կողպե։

Քիչ հետո սկսվում է թուրքերի հարձակումը։ Զգացվում է «կալանավորվածների» կարիքը։ Մոնթեն նորից ձայն է տալիս.

- Ուստա Սուրեն, նկուղի դուռը բաց։

Մարտից հետո, երբ վերադառնում են զորանոց, Մոնթեն կանչում է տղաներին և պատվիրում ուստա Սուրենին, որ հինգին էլ «պարգևատրի» մեկ ւոուփ ծխախոտով (այն օրերին օրը 6 հատիկ էր սահմանված), ապա ավելացնում է.

- Պարգևատրելեն ետքը նորեն ձգե նկուղը։

Տղաները ծիծաղելով ստանում են «պարգևը» և իջնում նկուղ։

...

Թալիշցի Սմբատը, որին Գուդուր էին ասում, կռվել էր Մոնթեի հրամանատարությանբ գործող ջոկատում: «Երբ թուրքերը անասուններն առաջ արած անցնում էին հարձակման, - պատմում էր Սմբատը, - Մոնթեն միշտ մեզ նախազգուշացնում էր. «Ասոնք մեր պապերու հոտերն ու նախիրներն են, թող գան անցնեն` չկրակեք: Մենք ասոնց գողցողներում պիտի պատժենք»:

...

Հրադադար

- Հրադադար է, տղաներ, հանկարծ չկրակեք, - պատվիրում է Մոնթեն իր զինվորներին:

- Իսկ եթե իրենք կրակե՞ն, - հարցնում է մեկը:

- Մարերը լացացրեք, - լինում է պատասխանը:

...

Մոնթեն զանգահարում է շտաբ ու գանգատվում զինվորներից. 

-Էս իշերուն կըսեմ գնացեք պոստեր, չեն էրթա:

Շտաբում զարմանում են.

-Ինչպե՞ս,պոստերը դատարկ են և ազերիները չեն հարձակվում:

-Անոնք մեզմեն էշ են,-լինում է պատասխանը:

Sevanavank : La storia. Legenda / Սևանավանք : Պատմությունը, Հղում

Sevanavank : La storia. Legenda

La storia

Il monastero di Sevan (conosciuto anche col nome “Mariamashen”, costruito da Mariam) che si trova a est della citta' di Sevan, fu fondato sull'isola di Sevan (ora penisola). Dagli scavi si deduce che questo luogo fu abitato sin dall'era neolitica.
Quando nel 301 il re degli armeni Trdat 3˚ il Grande ricevette l'assoluzione da parte di Grigor Lussavorich (Illuminatore) , accolse il cristianesimo, e l'Armenia venne ufficialmente proclamata cristiana, ovunque vennero costruite chiese e monasteri. Lo stesso Grigor Lussavorich (Gregorio L'illuminatore) fondo' le prime due chiese di Sevanavank: S. Harutiun e S. Karapet (in onore di Giovanni il Battista).
Come testimonia l'iscrizione sul muro sud della chiesa di S. Arakeloz, la costruzione e l'ampliamento del monastero del 9˚ secolo e' legato alla principessa Mariam, figlia di Ashot 1˚ Bagratuni (fondatore della dinastia dei Bagratuni). Il monastero fiorisce durante la guida di Mashtoz Yeghivardezi. Il metropolita di Syunik Stepanos Orbelian, storico del 13˚ secolo, scrive:

“In quegli anni brillava con le sue virtu' sull'isola di Sevan il beato Mashtoz che era figlio di un prete di nome Grigor Yeghivardezi. Ancora laico Grigor I si trasferi' nella provincia di Sotk. Fu allievo di Stepanos, l'abate del monastero di Machenozaz. Qui ricevette tutta la sua formazione e venne ordinato sacerdote dal vescovo di Syunik Ter-Davit. Da li' si trasferi' all'anapat, Aparank di Artavazd, e poi nell'isola di Sevan. Dopo una vita ascetica, ricevette nel sonno il comando di costruire una chiesa in onore di 12 apostoli e fondare una congregazione. Nel sogno gli vengono incontro i 12 apostoli, camminando sul lago, e gli mostrano il luogo dove costruire la chiesa”.

Dopo questa visione, spinto dalla potenza divina, insieme a Mariam, moglie di Vassak Syuni, intraprende la costruzione di due meravigliose chiese: una in onore degli apostoli e l'altra in onore della Madonna (S. Astvazazin). Dotandolo di tanti paramenti sacri mettono in piedi la casa di Dio e la dimora degli uomini di Dio nell'anno armeno 323 (nel 874)”.

A Sevan visse' e opero' Hovhannes Draskhanakertzi, storico del 10˚ secolo e katholikos. Nel monastero si rifugio' il re Ashot 2˚ (Ashot Yerkat) che nel 924-925, vinse la battaglia di Sevan contro gli arabi e rinforzo' il regno dei Bagratuni.
Durante le invasioni dei mongoli, di Tamerlano il monastero fu saccheggiato e distrutto. La ricostruzione comincio' nel 1441, dopo la reintegrazione della Santa Sede a Echmiazin. Nel 1451 fu fondato il seminario di Sevanavank il cui programma di studi riprendeva quello dell'universita' di Tatev.
Durante gli anni sovietici il monastero venne chiuso (La chiesa di S. Astvazazin fu demolita e le pietre furono usate come materiale edile per costruire una casa di riposo a Sevan. Il monastero fu gravemente danneggiato dal terremoto del 1936. Dagli anni 90 in poi il monastero rifiorisce con la vita religiosa e con il seminario. Attualmente si trova in fase di restauro. Il monastero di Sevan e' uno dei luoghi storico-culturali piu' famosi dell'Armenia.

Legenda

1. La chiesa di S. Karapet
2. Le celle dei monaci e il seminario
3. Il Gavit (le rovine)
4. La chiesa di S. Arakeloz (degli apostoli)
5. Le rovine della chiesa di S. Harutiun

Sevanavank : Il complesso monastico. La principessa Mariam e Il monastero di Sevan. La chiesa di S. Karapet 

Il complesso monastico

Il complesso e' costituito da due chiese, dalle rovine del gavit, dalle celle parzialmente ricostruite dei monaci, dalla biblioteca e dalle fondamenta della chiesa di S. Harutiun. La chiesa S. Astvazazin e il gavit vicino non esistono piu'. Tutte le costruzioni del complesso si trovano sulla parte sud-ovest della collina e guardano il lago Sevan. Sono conservate anche le fondamenta dei muri interni ed esterni del complesso e costruzioni residenziali.

La principessa Mariam e Il monastero di Sevan

Fino al 9˚ secolo il monastero aveva due chiese: La piccola chiesa di S. Karapet e la chiesa ampia di tre navate di S. Harutiun che vennero costruite nel 305 da parte di Grigor 1˚ L'Illuminatore (S. Harutiun fu costruito nel luogo di un tempio pagano). Nel 9˚ secolo, il periodo del regno di Ashot 1˚ Bagratuni e i 200 anni successivi del regno Bagratuniaz furono favorevoli alla rinascita culturale ed economica dell'Armenia. Furono costruiti monasteri e chiese, cosi' anche nel monastero di Sevan.
Secondo gli storici armeni, la principessa Mariam, moglie del principe di Syunik Vassak Gabur e figlia del re Ashot 1˚ Bagratuni, fece il voto di costruire 30 chiese in memoria di suo marito (morto prematuramente). Dopo un incontro con l'abate del monastero di Sevan e il futuro katholikos Mashtoz Yeghivardezi accetto' di finanziare l'allargamento del monastero e la costruzione delle chiese di S. Arakeloz e di S. Astvazazin.
Vennero costruite anche celle dei monaci, costruzioni di servizio e un gavit di 4 colonne vicino alla chiesa di S. Astvazazin le cui due colonne che si conservano e i loro capitelli ornati di legno ora sono esposte nel museo statale di Storia di Yerevan.

La chiesa di S. Karapet 

La chiesa di S. Karapet e' una piccola costruzione a croce con cupola che ha tre altari. Fu completamente ricostruita alla fine del 9˚ secolo. La composizione con tre altari e' conosciuta anche col nome “trifoglio” che fu preso dall'architettura gotica, secondo la quale la parte centrale della chiesa ha una forma di trifoglio (grazie ai 3 cerchi parzialmente incrociati). L'architrave dell'entrata sud-ovest ha una composizione semplice.

Sevanavank : Il gavit di S. Arakeloz (3). La chiesa di S. Arakeloz (4). I Khachkar (Le croci di pietra)

Il gavit di S. Arakeloz (3)

Le rovine del gavit si trovano sul lato occidentale della chiesa di S. Arakeloz. Il gavit fu costruito vicino alla chiesa nel 9˚ o 10˚ secolo. Sul pavimento si puo' vedere le basi delle 6 colonne. La parte centrale era costruita con una particolarita' della cupola che si chiama “comignolo”.

L'idea del comignolo e' presa dalle costruzioni armene dove al centro della copertura (tetto) si lasciava un'apertura. La cupola veniva costruita con travi di legno posizionate orizzontalmente in misura decrescente dalla base fino alla sommita' della cupola.
Gli architetti della chiesa usarono quest'idea ponendo pietre al posto di legno. Piu' tardi le pietre vennero poste a sbalzo creando strutture simili a stalattiti e arrichendoli con elementi geometrici di influsso asiatico ma con temi armeni.

La chiesa di S. Arakeloz (4)

La chiesa di S. Arakeloz, ampia, con tre altari e con un salone quadrato sul lato occidentale fu costruita nello stesso periodo della chiesa di S. Astvazazin. Ai due fianchi dell'altare maggiore ci sono 2 sagrestie: l'entrata della sagrestia del lato destro (sud-est) avviene dal salone principale, mentre quella della sinistra (sud-ovest) e' direttamente da fuori.
Il timpano ottagonale poggiato su archi copre il salone centrale, e la parte inferiore della cupola e' a vela. E' interessante la sezione aperta quadrata del lato occidentale il cui arco e' piu' ampio e sostiene il peso maggiore della cupola. Copiando questa tecnica, nel 9˚ secolo, in tutta l'Armenia cominciarono a costruire chiese simili ma di dimensioni superiori.
Secondo l'iscrizione del muro sud la chiesa fu fondata nell'874 da parte della principessa Mariam.
I Khachkar (Le croci di pietra)
Nel monastero di Sevan si conservano tante croci di pietra e frammenti di queste croci cosi' come splendidi reperti degli archi lungo la storia del monastero. Una delle cose piu' impressionanti sono le sculture di pietra verde [probabilmente andesite], pietre portate dalle cave di Sevan. La difficolta' di fare croci di pietra e la loro ricchezza evidenziano la vita ascetica del monastero e sottolineano ancora di piu' la sontuosita' di queste steli. Si puo' dedurre come i monaci attribuivano un alto valore religioso a queste opere curandole come opere d'arte. Queste croci di pietra finemente scolpite mostrano la fede dei loro creatori.

Sevanavank : S. Harutiun (5)

S. Harutiun (5)

La chiesa di S. Harutiun e' la piu' antica del monastero. La costrui' Grigor 1˚ L'Illuminatore nel 305.
Si conservano solo poche rovine, anche se le fondamenta testimoniano la grandezza della chiesa. Era una basilica con cupola centrale, una delle poche chiese costruite in Armenia. Questo modello di chiesa diffusa nel 5˚ secolo divenne caratteristico delle chiese armene. La cupola centrale era ricavata dall'unione di tre navate nelle basiliche antiche.
Fino al 9˚ secolo la composizione a croce con cupola, che spesso viene chiamato “stile armeno”, non era molto diffusa, tranne in alcuni casi come le chiese di Artashat (Karmravor) e di Talin, o le chiese di Zvartnoz e Yeghvard. Le grandi costruzioni a 3 navate, come quelle esistenti in Grecia ed Europa, furono molto presenti prima di essere distrutte dai terremoti e dalle invasioni arabe. Successivamente si diede priorita' a costruzioni piu' piccole e solide.
La cupola della chiesa a tre navate di Sevanavank era ugualmente impressionante. Le cupole della maggior parte delle chiese di questo tipo (tempio di Dvin, Talin, Aruj) furono distrutte dai terremoti. Un esempio di queste e' tutt'ora conservata nel villaggio di Sodk, di fronte al lago.

Սևանավանք : Պատմությունը, Հղում

 Պատմությունը

Սևանավանքը (նաև հայտնի է «Մարիամաշեն» անունով) հիմնադրվել է Սևանա լճի կղզում (այժմ` թերակղզի), Սևան քաղաքից դեպի արևելք։ Պեղումների արդյունքում պարզվել է, որ այս վայրը բնակեցված է եղել նոր քարի և բրոնզի դարերում։
Երբ 301 թ. հայոց արքա Տրդատ Գ Մեծը ապաշխարհություն ստացավ Սբ. Գրիգոր Ա Լուսավորչից և քրիստոնեություն ընդունեց, իսկ Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակվեց, ամենուր վանքեր և եկեղեցիներ հաստատվեցին։ Ինքը` Գրիգոր Լուսավորիչն է հիմնել Սևանավանքի առաջին երկու եկեղեցիները` Սբ Հարությունը և Սբ Կարապետը (Սբ. Հովհաննես Մկրտչի անունով)։
Ինչպես վկայում է Սբ Առաքելոց եկեղեցու հարավային պատի արձանագրությունը, 9-րդ դարում վանքի ընդարձակումն ու կառուցապատումը կապված է Բագրատունիների արքայական տան հիմնադիր` Աշոտ Ա Բագրատունու դուստր, իշխանուհի Մարիամի հետ։ Վանքը վերելք է ապրում Մաշտոց Եղիվարդեցու առաջնորդության տարիներին։ 13-րդ դարի մատենագիր, Սյունիքի մետրոպոլիտ Ստեփանոս Օրբելյանն այսպես է նկարագրում.
«Այս ժամանակ Սևանա կղզում հռչակված առաքինությամբ փայլում էր երանելի Մաշտոցը… Բազում ճգնություններից հետո երազում հրաման է ստանում եկեղեցի կառուցել տասներկու առաքյալների անունով, ու միաբանություն հաստատել։ Եվ դրա համար, երազի մեջ, լճի վրայով նրա մոտ են գալիս տասներկու առաքյալները ու նշանակում եկեղեցու տեղը։
Ահա այդ երևումից ու աստվածային ազդեցությունից մղված` մեծ տիկին Մարիամը` Վասակ Սյունու կինը, գալիս է սուրբ Մաշտոցի մոտ, բազում թաղանձանքներով նրան համաձայնեցնում է, և ձեռնարկելով կառուցում են գեղեցկազարդ եկեղեցիները` մեկը սուրբ առաքյալների, մյուսը` Սուրբ Աստվածածնի անունով։ Զարդարելով մեծամեծ սպասքներով` կանգնեցնում են աստծու տունը և աստվածակիր մարդկանց բնակարանը հայոց երեք հարյուր քսաներեք թվականին (874 թ.)»։

Սևանում ապրել ու գործել է 10-րդ դ. պատմիչ և կաթողիկոս Հովհաննես Դրասխանակերտցին։ Վանքում է ապաստանել Աշոտ Բ թագավորը (Աշոտ Երկաթը), ով 924/925 թ. Սևանի հաղթական ճակատամարտից հետո վերահաստատեց Բագրատունյաց թագավորությունը։
Մոնղոլական, լենկթեմուրյան և այլ արշավանքների շրջանում վանքը թալանվել ու ավերվել է, մնացել անխնամ։ Վանքի վերականգնումը սկսվել է Մայր Աթոռ Սբ. Էջմիածնում Հայրապետական Աթոռը 1441 թ. վերահաստատելուց հետո։ 1451 թ. հիմնադրվել է Սևանավանքի վարդապետարանը, որի ուսումնական ծրագիրը կրկնել է Տաթևի համալսարանի ծրագիրը։
Խորհրդային տարիներին վանքը փակվել է (Սբ Աստվածածին եկեղեցու շենքը քանդվել է 1931 թ., և քարերն օգտագործվել են որպես շինանյութ` Սևանում հանգստյան տուն կառուցելու)։ Վնասվել է 1936 թ. ավերիչ երկրաշարժից։ 1990-ական թթ. ի վեր վանքը վերածնունդ է ապրում հոգևոր կյանքով, վերաբացված դպրանոցով։ Այժմ վերակառուցման ընթացքում է։ Սևանավանքը Հայաստանի պատմամշակութային ամենաճանաչված վայրերից մեկն է։


Հղում`

1. Սբ Կարապետ եկեղեցին
2. Վանական խցերը և վարդապետարանը
3. Գավիթը (ավերակները)
4. Սբ Առաքելոց եկեղեցին
5. Սբ Հարություն եկեղեցու ավերակները

Սևանավանք : Վանական համալիրը, Մարիամ իշխանուհին և Սևանի վանքը, Սբ Կարապետ եկեղեցին (1)

 Վանական համալիրը

Համալիրը ներկայացնում են Սբ Առաքելոց և Սբ Կարապետ երկու եկեղեցիները, գավթի ավերակները, մասնակի վերակառուցված վանական խցերը, Սբ. Հարություն եկեղեցու հիմքերը։ Վանքի Սբ. Աստվածածին եկեղեցին և նրան կից գավիթն այլևս գոյություն չունեն։ Համալիրի բոլոր կառույցները բլրի հարավ-արևմտյան կողմում են։ Պահպանվել են նաև համալիրի ներքին և արտաքին պատերի հիմքերը, բնակելի և տնտեսական շինություններ։
Մարիամ իշխանուհին և Սևանի վանքը
Մինչև 9-րդ դ. վանքը բաղկացած էր Գրիգոր Ա Լուսավորչի կառուցած երկու` Սբ Կարապետ և Սբ Հարություն եկեղեցիներից։ Եռանավ ընդարձակ Սբ Հարություն եկեղեցին կառուցվել է հեթանոսական մեհյանի տեղում` 305 թվականին։ 9-րդ դարում Աշոտ Ա Բագրատունու իշխանության տարիները, և այնուհետև Բագրատունյաց թագավորության շուրջ 200-ամյա շրջանը նպաստավոր եղավ Հայաստանում տնտեսական և մշակութային վերելքի համար։ Կառուցվեցին վանքեր ու եկեղեցիներ, այդ թվում նաև Սևանավանքում։
Ըստ հայոց պատմիչների, Աշոտ Ա Բագրատունու դուստր և Սյունաց իշխան Վասակ Գաբուռի կին իշխանուհի Մարիամը ուխտել էր 30 եկեղեցի կառուցել իր վաղամեռիկ ամուսնու հիշատակին։ Հանդիպելով Սևանավանքի վանահայր, ապագա կաթողիկոս Մաշտոց Եղիվարդեցուն, նա հանձն է առնում հովանավորել վանքի նորոգումը և ընդարձակումը և կառուցել Սբ Առաքելոց և Սբ Աստվածածին եկեղեցիները։
Կառուցվում են նաև վանական խցեր, տնտեսական շինություններ և քառասյուն մի գավիթ` Սբ Աստվածածին եկեղեցուն կից, որի պահպանված փայտե երկու սյուները և դրանց քանդակազարդ խոյակներն այժմ ցուցադրված են Երևանի Պատմության պետական թանգարանում։

Սբ Կարապետ եկեղեցին (1)

Սբ Կարապետ եկեղեցին փոքրաչափ եռախորան խաչաձև գմբեթավոր կառույց է։ Այն հիմնովին վերանորոգվել է 9-րդ դ. վերջին։ Եռախորան հորինվածքը հայտնի է նաև «երեքնուկաձև» անունով, որը փոխառնվել է ճարտարապետության գոթական ոճից, ըստ որի եկեղեցու կենտրոնական մասը եռամաս տերևի ձև ունի (մասամբ հատվող երեք շրջանների շնորհիվ)։ Հարավ-արևմտյան մուտքի բարավորը պարզ հորինվածք ունի։

Սևանավանք : Սբ Առաքելոցի գավիթը (3), Սբ Առաքելոցը (4), Խաչքարերը

 Սբ Առաքելոցի գավիթը (3)

Գավթի ավերակները գտնվում են Սբ Առաքելոց եկեղեցու արևմտյան կողմում։ Գավիթը կառուցվել է եկեղեցուն կից 9-րդ կամ 10-րդ դարերում։ Հատակին պահպանվել են վեց սյուների հիմքերը։ Կենտրոնական հատվածը կառուցված է եղել գմբեթի եզակի եղանակով, որը կոչվում է «երդիկ»։
Երդիկի գաղափարը վերցված է հայկական այնպիսի կառույցներից, որոնցում ծածկի (տանիքի) կենտրոնում` գմբեթի գագաթին բացվածք էր թողնվում։ Գմբեթը կառուցվում էր լայնակի գցված փայտե գերաններով, որոնք մեկը մյուսից վերև շեղակի տեղադրված էին մինչև գագաթ` նվազող չափսերով։
Եկեղեցի նախագծողները այդ գաղափարը կիրառեցին` փայտի փոխարեն քար օգտագործելով, ապա սկսեցին քանդակազարդել` ավելի ուշ շրջանում ստալակտիտների նմանությամբ և երկրաչափական նախշերով ( ասիական մոտիվները համակցելով հայկական խորհրդանիշների և բնապատկերների հետ)։
Սբ Առաքելոցը (4)
Ընդարձակ եռախորան Սբ Առաքելոց եկեղեցին կառուցվել է Սբ Աստվածածին եկեղեցու հետ միաժամանակ։ Երկարավուն արևմտյան կողմը կազմում է ուղղանկյուն սրահ։ Հիմնական խորանի երկու կողմից կառուցված են երկու ավանդատներ` աջակողմյա (հվ-արլ) ավանդատան մուտքը գլխավոր սրահից է, իսկ ձախ կողմի (hվ-արմ) ավանդատան մուտքը դրսից է։
Կամարների վրա հենված ութանիստ թմբուկը պսակում է կենտրոնական սրահը, գմբեթատակ փոխանցումն առագաստային է։ Ուշագրավ է արևմտյան կողմի ուղղանկյուն բաց տարածությունը, որի կամարն ավելի լայնաթռիչք է և իր վրա է կրում գմբեթի ծանրության զգալի մասը։ 9-րդ դ. այս հորինվածքի հաջող կիրառման արդյունքում պատմական Հայաստանի ողջ տարածքում սկսեցին կառուցել նույն տիպի, բայց ավելի մեծ եկեղեցիներ։
Համաձայն հարավային պատի արձանագրության, եկեղեցին հիմնադրվել է 874 թ. Բագրատունիների արքայական տան հիմնադիր` Աշոտ Ա Բագրատունու դուստր, Մարիամ իշխանուհու կողմից։
Խաչքարերը
Սևանավանքում պահպանվել են բազմաթիվ խաչքարեր և խաչքարերի բեկորներ։ Վանքի պատմության յուրաքանչյուր ժամանակահատվածից պահպանվել են հոյակերտ նմուշներ։ Ամենաուշագրավ նմուշներից են Սևանի քարհանքերից բերված կանաչավուն փխրուն քարից [հավանաբար` անդեզիտից] քանդակվածները։ Խաչքարերի կատարման բարդությունը և հարուստ հորինվածքը հակադրվում են վանքի ասկետական կենսակերպին` էլ ավելի ընդգծելով այս կոթողների ճոխությունը։ Կարելի է միայն ենթադրել, թե վանականներն ինչպես են խնամել այդ արվեստի գործերը` ոգեշնչված դրանց հոգևոր արժեքով։ Հարուստ մանրամասներով առանձնացող այս խաչքարերը խոսում են իրենց կերտողների և պատվիրատու հովանավորների հավատքի մասին։



Սևանավանք : Սբ Հարությունը (5)

Սբ Հարությունը (5)

Սբ Հարությունը Սևանավանքի ամենահին եկեղեցին է։ Կառուցել է Գրիգոր Ա Լուսավորիչը` 305 թ.։
Եկեղեցին չի պահպանվել, միայն հիմքերից կարելի է ենթադրել եկեղեցու մեծ չափսերի մասին։ Եղել է կենտրոնագմբեթ բազիլիկ եկեղեցի` Հայաստանում հազվադեպ հանդիպող եկեղեցիներից մեկը։ Այս հորինվածքը 5-րդ դարում տարածում ստացավ` դառնալով հայկական եկեղեցիների հատկանիշը. կենտրոնական գմբեթը համակցվում էր հնագույն տաճարների եռանավ հորինվածքի հետ։
Մինչև 9-րդ դ. գմբեթավոր խաչաձև հորինվածքը, որը հաճախ ճանաչվում է որպես «հայկական ոճ», այնքան էլ տարածված չէր, բացառությամբ մի քանի նմուշների, ինչպիսիք են, օրինակ, Արտաշատի (Կարմրավոր) և Թալինի եկեղեցիները, կամ Զվարթնոցի և Եղվարդի կենտրոնագմբեթ հատակագծով եկեղեցիները։ Եռանավ մեծաչափ կառույցները, ինչպիսիք կային նաև Հունաստանում և Եվրոպայում, մի քանի դար շարունակ չափազանց տարածված էին, մինչև երկրաշարժերի և արաբական արշավանքների հետևանքով ավերվելը, որից հետո նախապատվությունը տրվեց ավելի փոքրաչափ և ամուր կառույցներին։
Սևանավանքի եռանավ եկեղեցու գմբեթը նույնպես տպավորիչ էր։ Այս տիպի եկեղեցիների մեծ մասի (Դվինի տաճարի, Թալինի, Առուչի եկեղեցիների) գմբեթները քանդվել են երկրաշարժի հետևանքով։ Մի գեղեցիկ նմուշ մինչ օրս պահպանվել է Սոդք գյուղում` լճի հանդիպակաց կողմում։

 

Սևանավանքը (նաև հայտնի է «Մարիամաշեն» անունով) հիմնադրվել է Սևանա լճի կղզում (այժմ` թերակղզի), Սևան քաղաքից դեպի արևելք։ Պեղումների արդյունքում պարզվել է, որ այս վայրը բնակեցված է եղել նոր քարի և բրոնզի դարերում։

Montagne Cross-pietra (Montagne di Khatchkar)

Turchia orientale è la casa di una delle catene montuose più belle del mondo, ancora in possesso di alcune tracce del suo passato armeno. Durante il 19 ° en 20 ° secolo gran parte nomi geografici e culturali armene sono stati sostituiti in un processo di turchizzazione della regione. Alcuni etimologista stimato in almeno 3, 600 toponimi armeni ad essere stata sostituita nel 20 ° secolo (Sevan Nisanyan, 2011) soprattutto dopo l'espulsione della popolazione armena da ottomano tenuto territori.

Derivato dalla parola armena "Khachkar" (che significa: Cross-stone), Khatchkar Mountains (turco: Khatchkar Daglari) oggi si distinguono una testimonianza passato armeno della Turchia orientale.
[1] [2] Storicamente parte del minore Armenia, la gamma Khatchkar è spesso descritta come la più lussureggiante zona di montagna più spettacolari, in Turchia, di fronte al Mar Nero a nord e la valle del fiume Çoruh a sud. Il picco più alto Monte Khatchkar è ad un'altitudine di 3.937 metri (12.917 piedi), e altipiani di montagna sono a circa 3.000 m (9.800 piedi) di altitudine. I Kaçkars sono ghiacciate montagne che sono alpino di carattere, con ripide cime rocciose e numerosi laghi di montagna. La zona è stata dichiarata parco nazionale nel 1994. Le attività turistiche nel parco includono escursioni, campeggio, l'alpinismo, e, sempre più, eliski.

Un considerevole popolazione armena musulmana vive ancora su quelle montagne. Storicamente conosciuta come la Hamshentsi, queste sono persone della casa armena reale di Hamam. Parlano un dialetto armeno e sono divisi in gruppi cristiani e musulmani. A differenza dei loro fratelli musulmani, il Hamshentsi cristiana sono stati espulsi dai loro territori casa e oggi per lo più risiedono in Russia del Sud e Abkhazia. Come molti insediamenti armeni Hamshen contiene il suffisso -shen dalla parola "shinel" armeno significa "costruire". Hamshen come Artashen, Bagratashen, Norashen e così via, significa semplicemente "Costruire per Hamam". In turco si chiama Hemşin e le persone sono noti come Hemşinli.
Soffietto qualche foto delle montagne Cross-pietra:

 Khatchkar Mountain mappa (francese)

Fonti:
[1] Marc Dubin; Enver Lucas (1989). Trekking in Turchia. Lonely Planet. p. 125. ISBN 0-86442-037-4.
[2] Robert H. Hewsen. Armenia: un atlante storico. - University of Chicago Press, 2001. - 341 p. - ISBN 0-226-33228-4, ISBN 978-0-226-33228-4. P.212. "River tra il porto di Atina (ora Pazar) sulla costa e il grande picco interno chiamato Kajkar (Arm. Khach'k'ar) Dagh 'Cross-stone Mountain'"

Una breve storia di Hamshen

Rize Kaçkar Monti

Hamsher che è il nome armena per l'insediamento nel centro storico di Piccola Armenia, oggi quartiere Hemşin in provincia di Rize, Turchia. Territorio della Piccola Armenia è stata storicamente parte dell'antico regno armeno, che è stato governato dalla dinastia reale di Orontids ( Yervanduni). Nei secoli successivi Armenia  minore fu conquistata da numerosi imperi in lotta fino a quando non entrò a far parte dell'impero bizantino.

L'origine dell'insediamento Hamshen è attribuito alla casa principesca di Hamam della dinastia Amatuni da Ardaz, nel nord Vaspurakan. Vaspurakan attraversato tra il lago di Van (in Turchia) e il lago di Urmya (in Iran). È stato considerato il cuore del regno armeno per molti secoli.

La famiglia Amatuni è uno dei più antichi principati armeni nella regione Ardaz. Erano molto orgogliosi e coraggiosi specializzate in agricoltura e architettura.

 Nel 8 ° secolo, il principe Hamam e suo padre il Principe Shabuh Amatuni sono stati costretti a lasciare le loro terre a Artaz (Vaspurakan) sotto la pressione della invasione araba. I 2 principi con i loro sacerdoti, le persone e soldati spostati nella regione del Mar Nero della storica Piccola Armenia, dove si stabilirono nella città distrutta di Tambur e le sue frazioni (attualmente Hemshin e ChamliHemshin). Il principe Hamam ricostruì la città di Tambur e lo ha chiamato Hamamshen e nel corso degli anni è diventato Hamamshen Hamshen in armeno e alla fine Hemşin in Turco. Il popolo di Hamam erano conosciuti come Hamshentsi (e più tardi Hemşinli in turco). Come molti insediamenti armeni Hamshen contiene il suffisso -shen dalla parola "shinel" armeno significa "costruire". Hamshen come Artashen, Bagratashen, Norashen e così via, significa semplicemente "Costruire da Hamam".

Fino al 14 ° secolo, Hamshen era un principato cristiana governata da principi armeni. Quasi ogni villaggio aveva la sua Chiesa e sacerdoti. I secoli successivi però la regione ha visto un sacco di sangue, costretto conversione e migrazione sotto il dominio ottomano. Tuttavia, Hamshen rimase un importante centro intellettuale fino al 17 ° secolo, con elevata attività della miniatura e la pratica della scienza.

Molte delle persone Hamshentsi sono (spesso con forza) convertito all'Islam. Record ottomani mostrano che Hamshen era prevalentemente cristiana fino alla fine del 1620. A partire dal 1630, la diocesi armena Hamshen ha cominciato a diminuire, mentre una delle prime moschee della zona è stato costruito nel 1640. La conversione all'Islam sembra aver avuto luogo a poco a poco. Ma Hamshentsi non sono tutti musulmani.Circa la metà della popolazione Hamshentsi è, infatti, ancora oggi Christian appartenenza alla Chiesa Apostolica Armena. Durante il genocidio armeno più cristiana Hamshentsi sono stati perseguiti ed espulsi. Essi risiedono oggi in gran parte in Abkhazia, Georgia e Russia meridionale (Krasnodar, Sochi, Adler). Musulmano Hemshentsi hanno anche sofferto durante questo periodo e alcuni erano addirittura scambiati per gli armeni a causa della loro lingua e ucciso. Di conseguenza due comunità separate di musulmani e cristiani Hamshentsi da allora vissuto in separazione.Coloro che in Turchia sono state portate senza la consapevolezza della propria identità armena ma conservato gran parte delle loro antiche tradizioni e ad oggi parlare un dialetto armena, mentre quelli in Unione Sovietica, dove in grado di mantenere la loro identità armena. Dopo il crollo dell'Unione Sovietica e una maggiore apertura in Turchia, entrambe le comunità hanno fatto con successo i tentativi di contatto e di reciproca comprensione. Oggi molti scambi culturali hanno luogo e non vi è un crescente interesse da entrambi i lati.

fonti:

Hovann H. Simonian (2007), Il Hemshin: Storia, Società e identità nelle Highlands del nord-est della Turchia

Redgate, Anne Elizabeth. "Morale, di coesione e di alimentazione nei primi secoli di Amatuni Hamshen", in The Hemshin, pp. 3-13

Hemshin peoples

HAMSHEN ARMENIANS… WHO ARE THEY? WHERE THEY COME FROM?

http://www.reporter.am/pdfs/C111508.pdf

La città di Ras al-Khaimah è stata fondata da armeni

Ras al Khaimah negli Emirati

Secondo Sua Altezza lo Sceicco Dr. Sultan bin  Mohammed Al Qasimi, Supremo Consiglio degli Stati e Governatore di Sharjah Emirato della città di Ras al-Khaimah era storicamente conosciuta come Julfar ed è stata fondata da armeni scampati Persia durante l'invasione mongola. Nel corso di una televisivo trasmesso Sua Altezza ha rivelato che: "I cristiani armeni fuggirono dalla Persia a quel luogo chiamato Bgelovar che si trova ora a Ras Al Khaimah, ed è stata fondata da armeni" Ha poi aggiunto che Julfar era un armeno e non un nome arabo. Il sovrano ha anche chiesto alle autorità scolastiche per cambiare i libri di testo di conseguenza.

La dichiarazione è stata pubblicata sul suo sito personale (in arabo): http://www.sheikhdrsultan.ae/portal/ar/media-center/news/22/5/2013/سلطان-المرشد-الهندي-كوجراتي-أوصل-فاسكو-دي-جاما-إلى-الهند-وليس-ابن-ماجد.aspx

L'antica città armena di Ani ( o L'antica città fantasma di Ani )

Nel V secolo Ani era descritta come una fortezza costruita su una collina e appartenente alla dinastia dei Kamsarakan. 
E' stata la capitale del regno armeno, un regno che occupava la maggior parte dell'attuale Armenia e della Turchia orientale. Era conosciuta come "la città delle 1001 chiese" o come "la città delle 40 porte"; potere e ricchezza la resero un importante centro di riferimento e crocevia di nuove rotte commerciali per Bisanzio, la Persia, gli arabi, la Russia e l'Asia centrale. 
Le chiese di Ani, le fortificazioni e i palazzi erano fra le strutture più avanzate al mondo, sia per il livello tecnico che artistico. Al suo apice, sotto il regno di Gagik I (989-1020), la città ospitava più di 100 mila persone, e rivaleggiava con Costantinopoli, Bagdad e il Cairo. Poi ci furono divisioni, guerre, saccheggi, periodi di declino e altri di rinascita fino al suo abbandono nel XVIII secolo. 
Nel XIX secolo Ani venne riscoperta dai viaggiatori europei, nel 1892 l'archeologo russo Nikolai Marr iniziò i primi scavi, Ani divenne nuovamente famosa, ma ancora segnata dalla guerra, la prima guerra mondiale e dai conflitti che per anni hanno insanguinato tutta la zona. Le rovine di Ani sono state ulteriormente devastate da terremoti, incuria, vandalismo, saccheggi, scavi e restauri condotti da incapaci. 
Nonostante la lunga e sofferta storia ad Ani è rimasto ancora molto da vedere, ed è un luogo incantato che merita d'essere visitato, e con il dovuto rispetto. 

Le chiese di Ani 

La Chiesa degli Apostoli ha un piano terra con quattro absidi disposte a quadrifoglio e quattro cappelle negli angoli. Una struttura usata in Armenia fin dal VII secolo, ci sono però degli elementi decorativi che farebbero risalire l'edificio agli inizi dell' XI secolo.
La chiesa ha una porta sul lato nord e una sul lato sud delle absidi. Le porte hanno degli enormi architravi scolpite con foglie d'acanto incorniciate da due file di dentelli, tipiche delle porte di Ani nell' XI secolo.
Oggi è rimasto molto poco della parte superiore della chiesa, ma grazie alle scoperte degli scavi del 1909 è possibile una accurata riscostruzione dell'aspetto generale della chiesa, e questo disegno mostra come era probabilmente la facciata orientale. 


La Cattedrale di Ani, come molti edifici armeni, è costruita interamente in pietra - un rivestimento in muratura policroma molto ben tagliato e rifinito nasconde un nucleo di calcestruzzo e pietrisco. Il piano ha la forma di una basilica a cupola. Si tratta di una struttura che si trova in Armenia fin dal VII secolo. Tuttavia, il progetto di Trdat (architetto della dinastia Bagratuni) porta questa antica forma a nuovi livelli di raffinatezza e originalità. La perdita della cupola centrale ha dato alla costruzione una forma cubica che in origine non aveva. La cupola crollò in un terremoto nel 1319 e il resto del tamburo si pensa sia crollato durante un altro terremoto nel 1832. Il buco nella parte nord-ovest è stato causato dal terremoto del 1988, nel 1998 parti del tetto avevano cominciato a cadere. Esplosioni di brillamento dalla cava di fronte alla cattedrale nel 2000/2001 hanno causato ulteriori danni e adesso c'è il rischio del crollo completo della facciata ovest. 


La Chiesa del Redentore è circolare, con la metà inferiore della parte esterna che è un poligono da 19 lati. Il tamburo, molto alto e largo, è insolitamente non poligonale, ma è un cerchio perfetto, con 12 strette finestre, ed è sovrastato internamente da una cupola semicircolare. La chiesa ha un unico ingresso nella facciata sud, con una porta monumentale rettangolare sormontata da un architrave con sculture pseudo-antiche.
L'interno aveva otto absidi, con l'abside dell'altare molto più grande. Ai lati dell'abside dell'altare c'erano delle minuscole cappelle, ricavate nello spessore della parete. Queste cappelle, e l'abside allargata, hanno probabilmente indebolito la struttura e portato al collasso finale della chiesa. 


La Cattedrale di Re Gagik, dedicata a San Gregorio (Gagikashem). Il progetto per la chiesa fatto da Trdat consiste di un deambulatorio circolare costruito intorno ad un interno a forma di quadrifoglio (quattro absidi aperte). La struttura non era molto stabile, e nel 1013 dovette essere rinforzata, ma comunque la chiesa crollò poco dopo.
Nel XIII secolo sono state costruite delle case attorno e sopra le rovine, utilizzando dei materiali della chiesa caduta. Successivamente le rovine vennero ricoperte di terra, e alla fine del XIX secolo tutto ciò che era visibile erano alcune pareti su un alto cumulo, e la locazione della chiesa venne dimenticata fino agli scavi di Marr nel 1906. 


San Gregorio della famiglia degli Abughamir. Lo schema dell'esterno vede dodici lati e si alternano lati con una profonda nicchia e lati con una piccola finestra. 
Sulla parte superiore della chiesa, le finestre del tamburo cilindrico sono incorniciate da modanature che formano coppie di arcate cieche - un design insolito. Il tetto conico sopra il tamburo ha una forma molto ripida ed è probabilmente il risultato di un restauro successivo, a meno che la chiesa non sia in realtà del secolo XI.
La varietà di forme nella facciata (in particolare le estensioni a forma di portale con le loro cornici elaborate) e il gioco di luci e ombre su di loro, danno a questa chiesa un senso di quasi barocco.
La forma degli interni non è affatto prevedibile dall' esterno, ed è sorprendentemente spaziosa. La chiesa ha una pianta centrale esagonale con intorno sei absidi di esattamente 3/4 di cerchio. Sopra si erge un tamburo cilindrico che è illuminata da 12 finestre e sormontato da una cupola semicircolare. Le pareti sono piuttosto malconce con una grande quantità di graffiti in armeno, russo e arabo della fine del XIX secolo e inizio del ventesimo. 

San Gregorio di Tigran Honents. Dall'esterno il design con cupola rettangolare ricorda la cattedrale - ma su scala più piccola. La pianta interna è diversa ed è simile ad altre chiese del periodo tardo medievale. Si tratta di un tipo a volte classificato come "sala a cupola" - un'unica navata divisa in tre sezioni con una cupola sopra quella centrale. Di fronte alla chiesa si trova un nartece costruito più tardi, ora molto rovinato, era aperto su due lati e incorporava una cappella lungo il suo lato settentrionale. 
L'interno del nartece e la facciata della chiesa erano coperti di affreschi - una ostentazione in contrasto con l'austerità degli edifici precedenti in Ani, e non particolarmente opportuna data la precaria condizione economica e politica della città nel XIII secolo. Tigran Honentz faceva parte di una delle numerose famiglie di ricchissimi mercanti che avevano accumulato enormi ricchezze attraverso i commerci, e si dichiaravano "baroni". Anche se ricchi, ultimamente non avevano quasi nessun potere politico o militare per mantenere la loro posizione ad Ani. 


La Chiesa Georgiana ha una grande struttura rettangolare senza cupola. Internamente aveva unica navata con un'abside semicircolare in fondo. Lungo le pareti interne nei lati nord e sud c'era una galleria di tre campate separate da colonne addossate. Gli archi sopra queste colonne attraversavano la larghezza della navata centrale e sostenevano il tetto. La parete nord della navata è ancora in piedi, come le pareti dell'abside, ma la maggior parte della parete sud era crollata intorno al 1840. La struttura era stata poi consolidata da Nikoli Marr nel 1912. La chiesa è nelle condizioni attuali dai primi anni '60, quando il fotografo turco-armeno Ara Güler la fotografò. 
Nell'era della chiesa, "georgiano" aveva anche un significato confessionale e designava tutti coloro che in Ani professavano la fede di Calcedonia. Anche se la Chiesa Georgiana controllava questa chiesa, la sua congregazione era in gran parte composta da armeni. 

La Cittadella

All'estremità meridionale di Ani il terreno sale fino a formare una collina dalla cima piatta. Questa parte di Ani è conosciuta come la 'Fortezza interna' (Midjnaberd in armeno), o semplicemente come la La Cittadella. Oltre ad avere delle difese naturali per le ripide scogliere su tre lati, la cittadella è stata circondata da una linea di bastioni. Queste mura avevano delle torri a nord, e una porta di accesso all'angolo nord-occidentale. 
L'ingresso alla Cittadella è stato costruito al tempo dei governanti Sheddadid di Ani (1072-1199), ed è stato unito alle vecchie mura. Sotto l'ingresso sono stati scoperti i tubi di argilla che portavano l'acqua nella cittadella, acqua che proveniva da una sorgente situata a undici chilometri dalla città. La cittadella non aveva alcun approvvigionamento di acqua naturale.  

Il Palazzo reale era diviso in due parti da uno stretto corridoio lungo 59 m. . L'ingresso principale  era alla fine occidentale del corridoio. Marr ha scoperto le colonne che affiancavano l'ingresso, e ha trovato lastre di pietra con bassorilievi di animali che decoravano la parte superiore dell'ingresso. Delle porte portavano dal corridoio a un vestibolo , che a sua volta portava ad una sala a croce. Fra la sala a croce e il muro nord della Cittadella c'era un piccolo bagno. Il Palazzo aveva anche tre sale per le cerimonie. 
La metà meridionale del palazzo è stata solo parzialmente scavata da Marr. Dal corridoio centrale un corridoio più stretto porta ad un ampio salone  dal pavimento coperto con lastre di pietra tagliate con cura. A sud-est della sala c'era un cortile aperto e all'estremità orientale di questo cortile c'è la struttura nota come Chiesa del Palazzo . 

 Cattedrale


Il più imponente e importante edificio di Ani, in una struttura architetturale di rilevanza mondiale. Secondo varie fonti storiche e iscrizioni si sa che i lavori iniziarono nel 989 sotto il re Smbat II (977-89) ed è stata completata, dopo un arresto dei lavori, nell'anno 1001 (o 1010 a seconda della lettura dei l'iscrizione) per ordine della regina Katranideh (Caterina), la moglie del re Gagik Bagratuni, il successore di Smbat. La cattedrale è opera di Trdat, uno degli architetti più celebri del Medioevo Armeno. Dopo l'assedio dei turchi del 1064 la Cattedrale è stata trasformata in una moschea e rinominata Camisi Fethiye, la Moschea della Vittoria. E' poi tornata cristiana nel 1124, e le iscrizioni dicono di lavori di restauro effettuati nel XIII secolo. Il devastante terremoto del 1319 fece cadere la cupola e potrebbe aver segnato la fine dell'uso religioso dell'edificio.

Chiesa degli Apostoli: resti del nartece sud


Importante chiesa probabilmente fondata dalla dinastia Pahlavuni e usata dagli arcivescovi di Ani appartenenti a tale dinastia. La più antica iscrizione sulle pareti è da 1031 e parla di una donazione di terreni da parte Abughamir Pahlavuni. 

Chiesa degli Apostoli: archi e ingresso



L'ingresso al nartece e gli archi che si intersecano sulla parte orientale del nartece sud.

 Chiesa del Redentore

 Su un muro della chiesa compare questa scritta incompleta: Nell'anno 480 (AD 1035), io, Ablgharib 'marzpan' (generale) ho fatto un editto in nome della Smbat 'Shahanshah' (re dei re) a Michael, l'imperatore dei Greci, a Costantinopoli, e con grande sforzo e grande spesa ho comprato un frammento della Santa Croce, e quando sono tornato, ha completato questo tempio ... . Questa grande chiesa fu completata intorno al 1035, le pareti sono coperte di lunghe iscrizioni elegantemente intagliate che rivelano gran parte della sua storia. L'iscrizione qui parzialmente riprodotta dice che la chiesa fu commissionata dal principe Ablgharib Pahlavid per ospitare un frammento della Vera Croce reliquia che aveva ottenuto dopo una visita a Costantinopoli, e l'iscrizione ordinò che i servizi notturni fossero tenuti in questa chiesa fino alla seconda venuta di Cristo. Alla fine del XIX secolo la chiesa era ancora intatta ma in avanzato stato di decadimento. Una tempesta nel 1957 fece crollare mezza chiesa e ciò che era rimasto fu violentemente scosso dal terremoto del 1988, ora è in pericolo di crollo totale.










Chiesa di Tigran Honents



Nell'anno 664 (AD 1215), per grazia di Dio, quando il signore di questa città di Ani era il forte e potente Zakaria ... Io, Tigran, servo di Dio, figlio di Smbatorents Sulem, della famiglia Honents , per la lunga vita dei miei signori e dei loro figli, ho costruito questo monastero di San Gregorio, in un luogo che era sul bordo di una scarpata, pieno di sottobosco, e l'ho comprato con la mia legittima ricchezza dai proprietari, e con grande fatica e spese, l'ho provvisto di difese tutto intorno, ho costruito questa chiesa in nome di San Grigor Lusavoritch e l'ho impreziosita con molte decorazioni ... Iscrizione sul muro orientale della chiesa voluta dal ricco mercante Honents Tigran, e completata nel 1215, anno in cui Ani era sotto il controllo della Georgia. Oltre a pagare per la sua costruzione ha anche fornito molti oggetti preziosi, tra cui croci, lampade, vasi d'oro e d'argento, e reliquie religiose.

Chiesa San Gregorio della famiglia Abughamir


Questa piccola chiesa si trova ai margini di un ripido pendio con vista sulla valle Tsaghkotsadzor. E interessante il fatto che quasi tutte le chiese di Ani sono state costruite molto vicino al bordo del pianoro, come se fossero state progettate per essere viste meglio da fuori città. Si pensa che la chiesa risalga al fine del X secolo e che sia stata commissionata dal principe Grigor Pahlavuni come cappella privata per la sua famiglia, il cui membro più importante fu Vahram Pahlavuni, il leader della fazione che si opponeva all'incorporamento di Ani nell'impero bizantino. Vahram è menzionato in una iscrizione incisa sul timpano sopra la porta e dice che aveva accantonato i soldi per pagare messe per l'anima del figlio Abughamir (da qui il nome di questa chiesa). Sullo sfondo della foto si vede la Cittadella.

Oggi ciò che ne rimane è vittima di saccheggi e vandalismi e i suoi edifici in stile gotico giaciono in stato di degrado.

Cattedrale di Ani

Cattedrale di Ani

Gli affreschi della chiesa di San Gregorio - Tigran Honents

La chiesa del Redentore ad Ani 

IL ponte di Ani

l convento della Vergine di Ani

Nella distesa di stoppie della vastità in rovina dell' antica capitale, si succedevano stupefacenti le chiese e i loro affreschi, ciò che stagliantesi nell' azzurro del cielo restava, nella sua frana metafisica, delle conche del San Redentore, le più integre vestigia soggiacenti della chiesa di San Gregorio l'Illuminatore, delle cattedrale e delle chiese in risalita di San Gregorio Abughamrentz, di San Gregorio di Gagik primo.

La Chiesa di San Gregorio Illuminatore in Ani ( Tigrane Honents), 1215

 

Cupola interna e volte

   

Affreschi interni

Ani, chiesa  ottoconca del  Redentore, opera di Trdat, realizzata versi il 1036, che si ispira alla chiesa di Zvart’nots , nella superposizione di cilindri di diametro decrescente , coronati in Zvart’nots da un cupola a tetto conico, secondo la ricostruzione  di Thoramanian

Ani, San Gregorio di Gagik primo , opera dell’ architetto Trdat ( come la cattedrale e la chiesa del Salvatore di Ani), risalente agli anni 1001-1010.

Ani,  San Gregorio di Gagik primo

La chiesa di San Gregorio di Gagik primo in Ani, posta a raffronto con quella di Zvart’nots

Mappa della chiesa di Zvart’nots

Mappa della chiesa di san Gregorio di Gagik primo

Zvart’nots, veduta complessiva della chiesa del catholicos Nerses III ( 643-652)

Chiesa dei Santi Apostoli.

Chiesa dei Santi Apostoli, del 1031, trasformata dai Selgiuchidi in un caravanserraglio, quando conquistarono la città nel 1064

Ani, chiesa di.San Gregorio(Abughamrentz) fine del X secolo,ispirata alla chiesa di Aragats

Ani, chiesa di.San Gregorio(Abughamrentz) 

Chiesa di San  Gregorio, eretta da Gagik I

La Cattedrale di Ani

Monastero della Vergine Hripsimian costruito su uno sperone affacciato sul fiume. Il monastero dovrebbe essere stato costruito da il 1000 e il 1200, d.C.

Il Mausoleo della Principessa bambina è stato costruito secondo gli studiosi intorno al 1050 d.C. all'interno della cittadella fortificata.

Nell'immagine le mura medievali di Ani, nella regione di Kars.

San Gregorio di Tigran Honents è ancora parzialmente intatta, antica e bellissima chiesa medievale di Ani, capitale dell'Armenia medievale.

Un segnale militare vieta l'entrata ad Ani, al confine con l'Armenia.

Le mura medievali costituivano la fortificazioen di Ani, al di sotto le grotte naturali. Nella foto, la centro si può notare il moderno muro di confine tra Armenia e Turchia.

Lungo il fiume Akhurian si vede quello che rimane dell'antico castello della vergine, abbandonato nel '700.

Ani sta per sparire