Ինչ է Ս. Մյուռոնը,Ս. Մյուռոնի գործածությունը, Երբ է գործածվում Ս. Մյուռոնը, Մյուռոնի արծաթե կաթսան, Ո՞վ է օրհնում Ս. Մյուռոնը

Ինչ է Ս. Մյուռոնը

«Մյուռոն»-ը հունարեն բառ է, որ նշանակում է «հոտավետ յուղ» կամ «բույսից հոսող հյութ»: Հնում ձիթենու յուղ էին օգտագործում արևելյան ազգերը և հատկապես հրեաներն իրենց աստվածպաշտության մեջ:

Աստված Ինքը Մովսեսին պատվիրեց օծության յուղի պատրաստման ձևը, որով զանազան առարկաներ էին օծում (տե՛ս Ելք. 30:22-33): Օծումից հետո դրանք դառնում էին սրբագործված, զանազանվում մյուսներից և օգտագործվում ծիսական արարողությունների ժամանակ: Օծման նշանակությունը վերաիմաստավորվեց Հիսուս Քրիստոսի գալստյամբ: Ի դեպ` հունարեն «Քրիստոս» բառը նշանակում է հենց «Օծյալ»: Եվ արդեն Նախնի Եկեղեցում հանդիպում ենք յուղերով օծելու զանազան դեպքերի: 

Սրբալույս Մյուռոնի օրհնությունը նվիրական արարողություն է ամեն հայի համար: Այն միավորիչ ուժն է աշխարհասփյուռ հայության և շաղախող հզոր ուժը մեր «փոքր ածուի» անցյալի և ներկայի: Ս. Մյուռոնը մշտապես հիշեցնում է ամենքիս, որ մենք` իբրև քրիստոնյաներ, մկրտվել և ծնվել ենք Հայոց Եկեղեցու Ս. Ավազանից` մեր ճակատին կրելով Ս. Հոգու խորհրդանիշ Ս. Մյուռոնի կնիքը: Այս խորհրդով և հոգևոր գիտակցությամբ ենք ապրել և շարունակում ենք կյանքի մեր ընթացքը Ս. Էջմիածնի օրհնության ներքո: Սրբալույս Մյուռոնն իր ճակատին կրող յուրաքանչյուր հայորդու համար այն դարձել է նաև սրբության և ազգային դրոշմի խորհրդանիշ, որն իր արտացոլումն է գտել նաև մեր ժողովրդի հոգեբանության և մտածողության մեջ: Ուստի պատահական չէ, որ Ս. Մյուռոնին են նվիրվել մի շարք մեկնաբանական երկեր, քարոզներ և չափածո ստեղծագործություններ: Մյուռոնին ընծայված բացառիկ սիրո և նշանակության մասին է ակնհայտորեն վկայում նաև հայկական ընտանիքներում կնքահորը` քավորին, ընծայվող խորը հարգանքն ու պատիվը: Չէ՞ որ այդ Մյուռոնի շնորհիվ են նրանք իրար հետ հարազատ դառնում և ուխտում` իրենց ողջ կյանքում հավատարիմ լինել այդ սուրբ օծությանը: Այս օրինակները կարելի է շարունակել, որոնք մեկ անգամ ևս փաստում են Ս. Մյուռոնի կարևորությունն ու դերակատարությունը մեր «փոքր ածուի» հոգեմտավոր կյանքում:

Ս. Մյուռոնի գործածությունը

Հայոց Եկեղեցում Ս. Մյուռոնի գործածությունը գալիս է առաքելական ժամանակներից:

Ըստ ազգային Ավանդության, որը մեջբերված է 13-րդ դարի նշանավոր աստվածաբան, մեկնիչ, տոմարագետ, մանկավարժ և պատմագիր Վանական վարդապետի «Հայ ազգի գովեստը» աշխատության մեջ, Քրիստոսի օրհնած յուղը Հայաստան է բերել Հայոց աշխարհի առաջին լուսավորիչ Ս. Թադեոս առաքյալը:

Այս մասին է նշում նաև Վարդան Արևելցին իր «Աշխարհացույցում»: Հայաստան գալով` նա իր հետ բերած սրբազան յուղով օծում է հիվանդ Աբգար թագավորին և բժշկում նրան:

Այնուհետև առաքյալը մեկնում է Տարոն, ուր մշտադալար մի եղերդենու տակ թաղում է շշով բերած իր յուղը:

Այդտեղ իջած լույսով և Ս. Գրիգոր Լուսավորչին երևացած տեսիլքի շնորհիվ Հայոց առաջին Հայրապետը գտնում է առաքյալի թաղած սուրբ յուղը և խառնում իր օրհնած Մյուռոնին:

Հետագայում մեր հավատքի հայր Ս. Գրիգոր Լուսավորիչն այդ վայրում կառուցում է Ս. Հովհաննես Մկրտչի անունով մի եկեղեցի, որը հայ մատենագրության մեջ կոչվում է նաև «Եղրդուտի վանք» կամ «Ս. Շիշ յուղի վանք»:

Եվ այսպես ամեն անգամ, երբ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսները նոր Մյուռոն են օրհնել, դրան ավելացրել են նաև լուսավորչավանդ Ս. Մյուռոնը, որպեսզի հնի մեջ բնակվող սրբալույս Շնորհը փոխանցվի նորին: Այս քայլով մեր Եկեղեցին ոչ միայն ապահովում է դարեդար փոխանցվող Մյուռոնի հաջորդականությունը, այլ նաև ևս մեկ անգամ շեշտում Սրբազան Ավանդության հանդեպ իր հավատարմությունը:

Երբ է գործածվում Ս. Մյուռոնը

  Հայոց Եկեղեցում կատարվում են մի շարք ծեսեր և կանոններ, որոնց ժամանակ օգտագործվում է Ս. Մյուռոնը: Դրանք են` 

1. Ս. Դրոշմի խորհուրդը, որը հաջորդում է անմիջապես Ս. Մկրտությանը: Արարողության ժամանակ քահանայական աստիճան ունեցող հոգևորականը Ս. Մյուռոնով օծում է մկրտյալի մարմնի ինը մասերը` նրան փոխանցելով Ս. Հոգու շնորհները: 


2. Ս. Մյուռոնով են կատարվում քահանայական, եպիսկոպոսական և կաթողիկոսական օծումները: Քահանայական օծման ժամանակ ձեռնադրող եպիսկոպոսն օծում է ընծայացուի ճակատը և երկու ձեռքերը, եպիսկոպոս ձեռնադրելիս Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն օծում է ապագա եպիսկոպոսի ճակատը և աջ բթամատը` իշխանություն տալով նրան ձեռնադրություններ կատարել, եկեղեցիներ օծել և այլն: Մեր Եկեղեցում օծվում է նաև Հայոց Հայրապետը: Ս. Մյուռոնը հեղվում է նրա գլխին` որպես Հայոց Եկեղեցու ընդհանրական Հայրապետի և Լուսավորչի հոտի միությունը պահպանողի: Մյուռոնով օծվելն է պատճառը, որ հայ հավատացյալը համբուրում է օծված հոգևորականի աջը, իսկ ձեռնադրությունից հետո` օծված ճակատը: Հնում Մյուռոնով են օծվել նաև հայ թագավորները: 

3. Մյուռոնով են օծվում նորակառույց եկեղեցու հիմքի խաչապատկեր քարե սալիկները, գմբեթի խաչը, եկեղեցու նավակատիքին` Ս. Խորանը, Հիսուս մանկան հետ Տիրամոր նկարը և եկեղեցու սյուները: Եվ միայն օծվելուց հետո է եկեղեցում մատուցվում Ս. Պատարագ, քանզի այն արդեն սրբագործված է և մաքուր: 

4. Ամեն տարի հունվարի 6-ին` Ս. Ծննդյան և Աստվածհայտնության տոնին, Ս. Պատարագից հետո կատարվող ջրօրհնեքի ժամանակ Ս. Մյուռոնը հեղվում է Հորդանան գետը խորհրդանշող ավազանի մեջ` ի հիշատակ մկրտության ժամանակ Հորդանանում Հիսուսի վրա Ս. Հոգու էջքի: Այս կապակցությամբ գեղեցիկ մի ազգային ավանդություն են մեջբերել Արիստակես Լաստիվերտցի և Կիրակոս Գանձակեցի պատմիչները: Ըստ վերջիններիս` ԺԱ դարում Պետրոս Գետադարձ Կաթողիկոսը Վասիլ Բ կայսեր կարգադրությամբ հունվարի 6-ին մեծ շուքով Ջրօրհնեք է կատարում Տրապիզոնում: Երբ Հայոց Հայրապետը Ս. Մյուռոնը կաթեցնում է գետի ջրի մեջ, լույսի մի խուրձ է փայլատակում, և որպես ապացույց Հայոց Ս. Մյուռոնի աստվածային ծագման և սրբության, գետը մի պահ կանգ է առնում: Պատմիչների մեջբերած այս գեղեցիկ պատմությունը կրկին վկայում է Ս. Մյուռոնի հանդեպ տածած մեր ժողովրդի խորը հարգանքի և անհուն սիրո մասին:

Մյուռոնի արծաթե կաթսան



Արդեն շուրջ 120 տարի է, ինչ Մայր Աթոռում գործածվում է Մյուռոնի արծաթե այս կաթսան, որը 1895 թ. հունվարի 1-ին Ս. Էջմիածնին է նվիրաբերել Նոր Նախիջևանցի վաճառական Աղա Գասպար Հարությունյան Կարապետօղլյանը: Այն պատրաստվել է Մոսկվայում` Պ. Օվչիննիկովի արհեստանոցում: 

Կաթսայի վրա պատկերված են Քրիստոսի մկրտությունը Ս. Հովհաննես Մկրտչի ձեռքով, Աբգար արքայի մկրտությունը Ս. Թադեոս առաքյալի կողմից, արքայական ընտանիքի մկրտությունը Ս. Գրիգոր Լուսավորչի ձեռամբ, Միածին Որդու էջքը, Մայր Տաճարը և Հոգեգալուստը: Կաթսայի գծագրության ծախսերը հոգացել է Հարություն Եզյանցը, իսկ կաթսայի վրայի ձուլածո կաղապարները պատրաստվել են Սերովբե Հարությունյանի տպարան-գործարանում: 

Առաջին անգամ այս կաթսայում Ս. Մյուռոն է օրհնել Խրիմյան Հայրիկը 1897թ. սեպտեմբերի 14-ին:

 Ս. Մյուռոնի պատրաստությունը սկսվում է Մյուռոնօրհնությունից ամիսներ առաջ, երբ աշխարհի զանազան վայրերից Մայր Աթոռ են բերվում անհրաժեշտ բոլոր նյութերը:

Ս. Մյուռոնն ունի երկու էական բաղադրիչ` ձիթենու յուղ և բալասան, որոնց խառնվում է 40-ից ավել տարբեր հոտավետ խունկերի, ծաղիկների, անուշահոտ բույսերի արմատների, ծաղկաջրերի, յուղային հյութերի և տերևների միաշաղախված հեղուկը:

Վերոնշյալ նյութերը, որոշակի պատրաստություն անցնելով, աղոթքներից, հոգևոր համապատասխան արարողություններից հետո լցվում են Ս. Մյուռոնի կաթսայի մեջ:

Մյուռոնօրհնությունից 40 օրեր առաջ անարատ ձիթենու յուղով Մյուռոնի կաթսան դրվում Ս. Էջմիածնի Մայր Տաճարի Ավագ Ս. Խորանի վրա` ծածկվելով նրբահյուս շղարշով:

Վեհափառ Հայրապետի ձեռամբ օրհնվում են Մյուռոնի անհրաժեշտ բոլոր նյութերը, լցվում մեծ կաթսայի մեջ, որոնք երեք օր շարունակ կրակի վրա եփվում են:

Կրակի վրայից վերցնելուց հետո թողնում են մի քանի օր, որպեսզի չլուծված ողջ նստվածքը ցած իջնի և մնա պարզված մաքուր հեղուկը, որը քամում են մաքուր կտավով և պահում մինչև Մյուռոնօրհնության օրը:

Ո՞վ է օրհնում Ս. Մյուռոնը



Մեր եկեղեցում մյուռոնօրհնության բացառիկ իրավունքը վերապահված է Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին: Այժմ մյուռոն է օրհնում նաև Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսն իր մի քանի թեմերի համար: Ըստ վերջին շրջանում ձևավորված սովորության` մյուռոնն օրհնվում է 5-7 տարին մեկ, բայց անհրաժեշտության դեպքում այն կարող է նաև խախտվել:

Անկասկած երջանիկ է այն Կաթողիկոսը, ով իր գահակալության ընթացքում կարողանում է գեթ մեկ անգամ մյուռոն օրհնել և իր հայրապետական օրհնությունը բաշխել հավատացյալներին: Ցավոք, պատմության ընթացքում ունեցել ենք նաև այնպիսի Հայրապետներ, ովքեր այդպես էլ չեն հասցրել կատարել սրբազան այս արարողությունը:

Օր.` Մատթեոս Բ Կոստանդնուպոլսեցի Իզմիրլյան Կաթողիկոսը (1908-1910) իր կարճատև գահակալության ընթացքում չհասցրեց մյուռոն օրհնել, քանզի 1909 թ. նշանակված արարողությունը հետաձգվեց Կովկասում բռնկված խոլերայի պատճառով: Նույն բախտին արժանացան նաև երջանկահիշատակ Խորեն Ա Մուրադբեկյանը (1932-1938) և Գևորգ Զ Չորեքչյանը (1945-1954), ում նույնպես բախտ չվիճակվեց մյուռոն օրհնել քաղաքական և խորհրդային կարգերի պատճառով:

29 տարվա դադարից հետո վերջապես 1955 թ. հոկտեմբերի 8-ին իր առաջին մյուռոնօրհնությունը կատարեց նորընտիր Վազգեն Ա Պալճյանը (1955-1994): Բացի սրանից, Վազգեն Վեհափառն իր գահակալության ընթացքում կատարեց ևս 5 մյուռոնօրհնեք: 1991 թ. սեպտեմբերի 29-ին Աստծո կամքով նա օրհնեց նորանկախ Հայաստանի Հանրապետության առաջին մյուռոնը` անվանելով այն «Անկախության մյուռոն»: Վազգեն Կաթողիկոսին հաջորդած Գարեգին Ա Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը 1996 թ. սեպտեմբերի 8-ին Մայր Աթոռում կատարեց իր առաջին մյուռոնի օրհնությունը` կոչելով այն «Վերածնության մյուռոն»:

Բայց հաջորդը տեղի ունեցավ ոչ թե յոթ տարի հետո, այլ` հինգ, այսինքն` 2001 թ., երբ ազգովի նշում էինք հայոց մեծ դարձի 1700-ամյակը: Վերոգրյալ բոլոր օրինակները և պատմական տվյալները ցույց են տալիս, որ ազգային-եկեղեցական կարևոր և հիշարժան տարեթվերի, մյուռոնի պակասության կամ այլ հանգամանքների դեպքում Վեհափառ Հայրապետը կարող է մյուռոնօրհնեք կատարել` օգտվելով իրեն վերապահված իրավունքից:

Ս. Մյուռոնի պատրաստման ընթացքը



Մյուռոնօրհնության ժամանակ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը վերցնում է ծաղիկներից պատրաստված խտանյութը և լցնում ձիթայուղի մեջ, իսկ հետո նույն ձևով նաև բալասանը:

Այնուհետև նա հին Մյուռոնը լցնում է նորի մեջ, որից հետո երգվում է «Առաքելոյ աղաւնոյ» շարականը:

Ապա Հայոց Հայրապետը տյառնագրում և խառնում է Ս. Մյուռոնը Հայոց Եկեղեցու ավանդական երեք նվիրական սրբություններով` Տիրոջ խաչափայտի մասունքով Կենաց Խաչով, աստվածամուխ Ս. Գեղարդով և Ս. Գրիգոր Լուսավորչի Աջով` երեք անգամ ասելով. «Թող օրհնվի և սրբվի Մեռոնս այս Ս. Խաչի նշանով, այս Ս. Ավետարանով, Ս. Աջովս (կամ Գեղարդովս) և օրվա խորհրդով Հոր, Որդու և Ս. Հոգու անունով...»:

Հայրապետական այս օրհնություններից հետո կաթսան կրկին ծածկում են նուրբ շղարշով:

Տ. Զաքարիա վրդ. Բաղումյան

Ս. Գևորգ զորավարի տոնը / La festa di San Giorgio

Այս տարի՝ սեպտեմբերի 26-ին, Հայ Առաքելական Եկեղեցին, նշելու է Ս. Գևորգ զորավարի տոնը: Այդ առթիվ Ս. Պատարագ կմատուցվի նրա անունը կրող եկեղեցիներում: 
Տիեզերահռչակ զորավար եւ Քրիստոսի վկա ս. Գեւորգը կապադովկացի ազնվական էր, բարեպաշտ ծնողների զավակ: Նա գերազանց զինվոր էր եւ ուներ հազարապետի աստիճան:
Սբ. Գևորգը` Քրիստոսի քաջամարտիկ մարտիրոսը, արի նահատակը, մարտիրոսների պարծանքի թագը և Քրիստոսի հաղթող զորականը, Ս. Գևորգ զորավարը ծնունդով Կապադովկիացիների  գավառից էր, որ հայերը Գամիրք էին կոչում: Նրա անունը թարգմանվում է «մշակ», «հողագործ»:
Մեծացել է քրիստոնյա ընտանիքում: Այնուհետև զինվորագրվել է հռոմեական բանակում և կարճ ժամանակամիջոցում հասել զորավարի աստիճանի: Եղել է Դիոկղետիանոս կայսեր սիրված անձնավորություններից:
Դիոկղետիանոս կայսեր օրոք քրիստոնյաների դեմ մոլեգնող հալածանքների ժամանակ, արհամարհելով մահվան սպառնալիքը, կայսեր առջեւ Գեւորգն արիաբար խոստովանեց իր հավատը: Նրան ենթարկեցին բազում տանջանքների, որոնք, սակայն, չկարողացան սասանել սրբին: Ավելին՝ նահատակության մեջ նրան ուղեկցում էին զարմանալի նշաններ, որոնցից զարհուրում էին հեթանոսները, իսկ շատերը՝ խոստովանում, թե մեծ է քրիստոնյաների Աստվածը: Նրանց թվում էր նաեւ Աղեքսանդրե թագուհին: Տեսնելով այն ամենը, որ կատարվում էր Տիրոջ հավատարիմ ծառայի միջոցով, նա էլ հավատաց Քրիստոսին եւ Գեւորգի հետ դատապարտվեց մահվան: Մահապատժի վայրը դեռ չհասած՝ թագուհին աղոթելով խաղաղությամբ ավանդեց իր հոգին, իսկ սուրբ Գեւորգը նահատակվեց՝ գլխատվելով զինվորների կողմից:
Ս. Գեւորգի մասին ավանդությունը պատմում է, թե նա մի վիշապ է սպանել՝ փրկելով մի աղջկա, որն իբրեւ կերակուր հանձնված էր նրան: Այս ավանդությունը խորհրդանշում է սուրբ զորավարի արիասիրտ պատերազմը եւ հաղթանակը սատանայի նկատմամբ: Բացի այդ՝ Դիոկղետիանոսին նույնպես անդնդային վիշապ էին կոչում, որին հաղթեց ս. Գեւորգը իր անկոտրում հավատով:

Վերևում Ս. Գեւորգի հանրահայտ սրբապատկերն է, որտեղ նա, ձիու վրա նստած, նիզակով խոցում է վիշապին, սքանչելի խորհրդանիշ է չարի դեմ քրիստոնեության պայքարի եւ հաղթանակի՝ ոչ միայն մարտիրոսությամբ, այլեւ առաքինություններով ու սրբությամբ:



 Ս. Գևորգը համարվում է Անգլիայի նաև Վրաստանի պաշտպան սուրբը: Համարվում է նաև ամենաշատ մեծարվող սրբերից մեկը Կաթոլիկ, Ուղղափառ, Հայ Առաքելական եկեղեցիներում։ Ամենահայտնի սուրբ զորավարներից է։

Մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի թագավորության օրերը ոչ սկիզբ և ոչ վերջ ունեն. իսկ փառավորյալ ծնունդը և Մարիամ Աստվածածին կույսից մարդանալը, հայտնությամբ երևաց ամբողջ տիեզերքին, սուրբ առաքյալների ճշմարիտ քարոզությամբ, որոնք արժանի եղան սրբերի վիճակի և ճշմարիտ հավատքի շնորհների: Իսկ շատերը հավատքի ճշմարտությունը անհավատալի համարեցին. դրանք մոլորության ծառաներն են, որ բռնված են այս աշխարհի սնափառությամբ և մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի մարդեղությունը զառանցանք են համարում, որ արդարև հրեաների գայթակղությունն է և հեթանոսների հիմարությունը: Իսկ Աստված կամեցավ իր բոլոր ծառաներին միավորել ի փրկություն ճշմարիտ աստվածպաշտության:

       

 Քրիստոսի  քաջ նահատակ Գևորգը,  փայլում էր որպես պայծառ աստղ ասպարեզում: Նա համարձակ եկավ դատավորի մոտ և ասաց. «Ես քրիստոնյա եմ` Քրիստոսի ծառա, և անարգում եմ ձեր կռապաշտ մոլորությունը»: Դատավորը, տեսնելով նրա այսքան վայելուչ հասակն ու տեսքը, կանչեց նրան իր մոտ և ողոքական խոսքերով համոզում էր ուրանալ Քրիստոսին և զոհ մատուցել կուռքերին, խոստանում էր նրան բազում պարգևներ: Իսկ Քրիստոսի սուրբ վկան արհամարհեց նրա խոսքերը և ասաց. «Ես քրիստոնյա եմ և Քրիստոսի ծառա»:  Այն ժամանակ չէին դադարում ամենքը Գևորգի քաղցրագեղ դեմքին նայելուց, և չէր ախորժում ականջը լսել ուրիշ բան, քան թե նրա քաղցրախոս բառերը, որ անարգում էր նրանց կուռքերը և դավանում էր Քրիստոս Աստծուն:
Այնժամ զորականներից մեկը գեղարդով հարված հասցրեց  Գևորգի որովայնին, և թափվեց շատ արյուն: Սրբին տարան բանտ, կապեցին փայտին, և Տիրոջ հրեշտակը իջավ նրա մոտ և բժշկեց նրա վերքերը: Օրեր անց, հանելով բանտից, սրբին կրկին հարցաքննեցին, թե կուրանա՞ Քրիստոսին, և տեսան, որ  հաստատուն է Քրիստոսի հավատի մեջ և անարգում է կուռքերին: Այն ժամանակ  պատրաստեցին մի փայտե անիվ, շուրջանակի պատելով սուր սլաքներով, հագցրեցին այն Սուրբ Գևորգին և գլորեցին զառիվայր տեղով, որտեղ ամբողջ մարմինը սրբի կտրատվեց: Տիրոջ հրեշտակը իջավ երկնքից, ազատեց Սբ. Գևորգին անիվից և բժշկեց նրա բոլոր վերքերը: Տեսնելով դա` անհավատները ամաչեցին, բայց վերցնելով տարան սրբին բանտ` մի այրի կնոջ տուն: Սբ. Գևորգը նստեց տան սյուներից մեկի պատվանդանի մոտ, և նույն ժամին սյունը կանաչելով ծաղկեց և արմատացավ, և տան տանիքի վրա բարձրացավ տասնհինգ կանգուն ունեցող ծառ: Սբ. Գևորգը ասաց այրի կնոջը, թե «քաղցած եմ, բեր ինձ հաց ուտելու»: Կինը պատասխանեց. «Իմ տանը հաց չկա»: Սուրբն ասաց.
- Ո՞ր աստծունն ես պաշտում:
Կինը պատասխանեց.
- Ապողոնին:
Սուրբն ասաց.
- Հիրավի չունես հաց, որ ապողոնին ես պաշտում:
Եվ կինը դուրս եկավ տնից, որ հաց բերի սրբին: Նույնժամ Ռափայէլ հրեշտակապետը դրեց սրբի առաջ բարիքներով լի սեղան, և նա կերավ ու հագեցավ` գոհություն հայտնելով Աստծուն: Երբ կինը եկավ, տեսավ բարիքներով լի սեղանը, կանաչած սյունը և բարձրացած ծառը, ընկավ սրբի ոտքերի մոտ, հավատաց ի Քրիստոս ու ասաց.
- Ողորմի´ր ինձ, ծառա Աստծո Բարձրյալի: Կինը` վերկենալով գնաց իր մառանը և բերեց սրբի առաջ  իննամյա և իննամսեկան մի անդամալույծ մանուկ, որին պահում էր այնտեղ: Բերելով մանկանը` դրեց սրբի ոտքերի մոտ, և նա դրոշմեց երեխային աստվածային նշանով: Իսկույն բժշկվեց մանկան ամբողջ մարմինը  բացի ոտքերից: Սուրբն ասաց. «Պատշաճ ժամին ոտքերն էլ կբժշկվեն` իմ խոսքերը կատարելու պահին»:
Սբ. Գևորգը վերկենալով գնաց դատավորների ատյանը և հանդիմանում էր նրանց կռապաշտ մոլորությունը: Նրանք ասում էին. «Ո՞վ է սա»: Սուրբը պատասխանեց.
- Ես եմ, Աստծո ծառան ` Գևորգը, որ անիվով ձեր կողմից գլորվեցի և սրախողխող լինելով կտրատվեցի: Ա´րդ տեսեք և ամաչեք, որովհետև իմ Տեր Աստված` Հիսուս Քրիստոսը, ողջացրեց ինձ և նորոգեց իմ կտրատված անդամները: Եվ անհավատներից շատերը հավատացին ի Քրիստոս, որովհետև տեսել էին նրան մահացած անիվում և կենդանացած:
Թագավորի հրամանով բոլոր նորադարձ քրիստոնյաներին հանեցին քաղաքից դուրս և սպանեցին: Սբ. Գևորգի մասին լսեց նաև թագուհին`Ալեքսանդրիան և հավատաց ի Քրիստոս, եկավ, ընկավ սուրբի ոտքերը` աղաչելով նրան սովորեցնել ճշմարտության հավատքը:
Սբ. Գևորգին գցեցին կրե հորի մեջ և դրեցին նրա վրա ծանր սայլ: Տիրոջ հրեշտակը պահեց նրան կրի մեջ անվնաս, որտեղ սուրբը թաղված մնաց երեք օր: Նա դուրս եկավ կրից առանց վնասի, ինչի համար շատերը հավատացին ի Քրիստոս: Այդ բանի մասին լսեց Ալեքսանդրիա թագուհին և ուրախությամբ գոհացավ Աստծուն իր ի Քրիստոս հավատի համար:  Սբ. Գևորգին հագցրեցին երկաթե կոշիկներ, մեխերով գամեցին դրանք ոտքերին և մանացնում էին նրան այսկողմ և այնկողմ, իսկ սուրբը չէր դադարում Աստծուն  փառք տալուց: Եվ ձայն եղավ նրան երկնքից, որ ասում էր. «Զորացի´ր և քաջ եղիր, ծառա´ իմ Գևորգ, որովհետև Ես քեզ հետ եմ, դու կլինես հայտնի բոլոր սուրբերին, ամբողջ երկրում»: Որովհետև ինչպես Պետրոսը` բոլոր սուրբ առաքյալների գլուխն է, այնպես էլ սբ. Գևորգը` գլուխն է բոլոր մարտիրոսների: Որովհետև երկու թագավորների` Դիոկղետիանոսի և Մաքսիմիանոսի և յոթանասուն դատավորների առջև յոթ ամիս վկայեց Քրիստոսի Աստվածությունը և երեք անգամ մահացավ կարծրագույն տանջանքներից, և դարձյալ կենդանացավ և հարություն առավ մեռելներից: Չորրորդ մահվամբ կատարելության հասավ և հանգեց ի Քրիստոս:
Մինչդեռ դատավորները նստած էին ատյանում, կային այն տեղում վաղ ժամանակներից մահացած մարդկանց շիրիմներ: Այնժամ ասաց Մագնետիոս դատավորը. «Ով Գէորգիէ, կենդանացրու այս մահացածներին, և մենք կհավատանք քո Աստծուն»: Եվ սուրբը, ծնկի գալով, սկսեց աղոթել: Այնժամ շարժվեց այդ տեղը, և հողը եռալով երկրի երես հանեց ինը մարդ` չորս այր, երեք կին և երկու երեխա: Դատավորները կանչեցին հարուցյալ մարդանցից մեկին և հարցրեցին, թե քանի տարի է անցել ինչ մահացել էին: Հարուցյալը ասաց.
- Երկու հարյուր տարուց մի քիչ ավել կամ պակաս:
Նրան ասում են.
- Քրիստոս այն ժամանակ արդեն եկել էր, թե՞ ոչ:
Մարդը պատասխանեց.
-    Ես չէի լսել Քրիստոսի մասին:
Նրան ասում են.
- Ապա ո՞ր աստծուն էիր պաշտում:
Մարդն ասաց.
-    Չեմ հիշում:
Նրան ասում են.
- Բավ է, ասա´:
Եվ նա ասաց.
- Պիղծ ապողոնին, որովհետև ովքեր նրան են պաշտում` հավիտենական խավարի և տանջանքների համար են դա անում:
Եվ ովքեր հարցաքննում էին ամոթից լռեցին: Իսկ Սբ. Գևորգը կանչեց իր մոտ հարություն առածներին և ասաց.
- Հավատո՞ւմ եք Քրիստոս Աստծուն իմ, որ հարություն ձեզ տվեց մեռելներից և կենդանացրեց:
Նրանք ասում են.
- Հավատում ենք քո Աստծուն, քաջ նահատակդ, ծառա Աստծո, որովհետև Նա է միայն Աստված:
Սբ. Գևորգը հրամայեց մի քահանային մկրտել նրանց և ուղարկեց Ադամի դրախտը, որ անմահ մնան և այն վայելեն մինչև Քրիստոսի գալուստը:
Եվ դարձյալ, գցեցին սրբին բանտ: Հավատացյալներից շատերը գալիս էին նրա մոտ, և սուրբը մխիթարում էր նրանց, փարատում իրենց ցավերը Քրիստոսի անվամբ: Գղերիկոս անունով մի մարդ վարում էր հողը երկու եզներով և միչդեռ աշխատում էր, եզներից մեկը ընկավ և սատկեց: Հողագործը, գալով սուրբ վկայի մոտ, աղաչեց նրան, որ կենդանացնի անասունին:
Սուրբն ասաց.
- Հավատո՞ւմ ես Քրիստոսին:
Գղերիկոսը պատասխանեց.
- Հավատո´ւմ եմ, որ չկա ուրիշ աստված բացի Նրանից:
Սուրբն ասաց.
- Թող լինի քեզ ըստ քո հավատի:
Գղերիկոսը գնաց և գտավ եզին կենդանացած: Այդ բանի մասին լսեց դատավորը, ուղարկեց դահճին, և Գղերիկոսին, սրախողխող անելով, կտրատեցին և սպանեցին:
Շուտով սրբին, հանելով բանտից, տարան ատյան: Նա անվեհեր պատասխան էր տալիս, անարգում էր կուռքերին և դավանում էր Քրիստոս Աստծուն: Դատավորներից մեկն ասաց. «Գէորգիէ, տեսնո՞ւմ ես այս աթոռները, արդ աղաչիր քո Աստծուն` տալ դրանց կանաչ տերևներ, որ իմանանք, թե որ ազգի ծառից են»: Սուրբը ծնրադրելով աղոթեց Աստծուն, և իսկույն կանաչած և տերևներով գեղազարդված աթոռները ցույց տվեցին, թե ինչ ազգի ծառերից են պատրաստված: Եվ ամենքը զարմացած` փառք էին տալիս Աստծուն:
Անատոլե անունով մի զորապետ իր զորքով հավատացին ի Քրիստոս: Եվ ովքեր ընդունում էին քրիստոնեությունը, բոլորը սպանվում էին և իրենց արյամբ մկրտվում:
Դատիանոս դատավորը ասաց Սբ. Գևորգին.
- Իմ ձեռքից չես ազատվելու և չես ապրելու, եթե զոհ չմատուցես կուռքերին, քանզի երկու զորապետերին իրենց զորքերով դարձրիր քո հավատքի և կործանեցիր նրանց:
Գևորգն ասաց.
- Արի, ցույց տուր քո կուռքերին, որ զոհ մատուցեմ: Այնժամ դատավորները ուրախացան, աղմուկ բարձրացրեցին և ասում էին, թե Գևորգը համաձայնվեց զոհել կուռքերին, աղաղակելով հայտարարում էին քաղաքի հրապարակում: Եվ ամբողջ քաղաքը գրոհելով ընթանում էր ապողոնի տաճարը` տեսնելու համար Գևորգի զոհ մատուցելը: Այդ լուրը լսեց Ալեքսանդրիա թագուհին, նա ծեծում էր իրեն, ծվատում իր երեսը, պոկում էր մազերը և լալիս էր` մեծապես ողբալով: Լսեց և այրի կինը, որն ուներ անդամալույծ որդի: Նա վերցրեց իր որդուն և նստեց ապողոնի տաճարը տանող ճանապարհին, որով պիտի անցներ դատավորը և նրա հետ Գևորգը: Այրի կինը լալիս էր և ծեծում էր իրեն: Գևորգը անցնելիս տեսավ, որ կինը` գիրկն առած մանկանը, լալիս է և ասաց նրան. «Շտապեցրու մանկանդ, որ գա ինձ հետ»: Իսկույն ամրացան տղայի ազդրերն ու սրունքները և, իջնելով մոր գրկից, վազում և գնում էր սրբի առաջ բազմախուռն ամբոխում, մինչև տաճարի դուռը: Սբ. Գևորգը ասաց տղային. «Մտիր և ասա բագինին. «Ո´վ ամենապիղծ, ել արտաքս, առաջի Աստծո ծառայի»»: Եվ տղան, մտնելով, ասաց այսպես: Ապողոնի բագինը իսկույն ընկավ ու փշրվեց: Դևերը, ճիչ բարձրացնելով, աղաղակեցին և անհայտացան:
Այնժամ բարկացավ Դատիանոս դատավորը և հրամայեց գլխատել սրբին: Մինչդեռ Սբ. Գևորգին տանում էին գլխատման վայր, Ալեքսանդրիա թագուհին հասավ այդտեղ, ընկավ Սբ. Գևորգի ոտքերը և ասաց. «Մի´ թող ինձ, ծառա Աստծո»: Սուրբը աղաչեց Աստծուն նրա համար, որպեսզի և նա վախճանվի Քրիստոսի համար բարի հավատով: Դատավորը հրամայեց, որպեսզի և թագուհուն սպանեն: Հասնելով նահատակության տեղը` թագուհին տարածեց ձեռքերը երկինք և աղաչեց Աստծուն, և նախքան դահճի հարվածելը ավանդեց իր հոգին Աստծուն:
Սբ. Գևորգը խնդրեց դահիճներին համբերել փոքր-ինչ, որպեսզի աղոթք անի Աստծուն, տարածեց ձեռքերը և ասաց. «Աստված իմ, որ հավիտյաններից առաջ ես, Քեզ հանձն եղա ես հավատովս և Քո վրա հույսս դրեցի իմ մանկությունից: Լսի´ր ինձ, Տեր, և տուր շնորհ իմ անվան և ոսկորներին, որ ովքեր խնդրեն Քեզ իմ անունով և կանչեն ինձ օգնության իրենց նեղությունների մեջ, Դո´ւ Տեր, հասի´ր արագապես և փրկի´ր նրանց որոգայթից: Պահի´ր ամեն վաստակը և նրանց անասուններին և կատարի´ր ի բարի նրանց խնդրվածքները: Իմ հոգին առաջնորդի´ր Քո փառքի շավղով` արդարների օթևանը»: Այնժամ ձայն եղավ նրան երկնքից և ասաց. «Ով որ կխնդրի հավատով հանուն քո, կլինի և կտամ նրանց ամեն ինչ ըստ իրենց կամքի: Եվ դու արի, հանգստացի´ր անանց ուրախության մեջ, որ պատրաստեցիր դու քեզ քո ճգնությամբ: Եվ կտամ քեզ զորություն և իշխանություն բոլոր դևերի և հիվանդությունների վրա, և կդարձնեմ քեզ անվանի բոլոր ազգերի մեջ` մինչև որ քո անունից կհալածվեն դևերը, և կբուժվեն հիվանդները: Եվ ովքեր կկատարեն քո հիշատակը և կպատվեն քո նահատակության օրը, Ես կօգնեմ նրանց իրենց նեղությունների մեջ և կփրկեմ նրանց ամեն վտանգից և փորձություններից, և կպահեմ նրանց ամեն չար պատահարներից»:
Սբ. Գևորգը գոհացավ Աստծուց և ասաց դահիճներին. «Ահա կատարե´ք դատավորից ձեզ հրամայվածը»: Եվ նրան գլխատեցին, ապրիլի 23-ին (* Այժմ Հայ Եկեղեցին նշում է Սբ. Գևորգի հիշատակի օրը սեպտեմբերի վերջին կիրակի օրը*):
Ես` Պասիկրատեսս, սուրբ Գևորգի ծառան, ամենևին չհեռացա նրանից, այլ սրբի մարտիրոսության ժամանակ նրա հետ էի և բոլոր նահատակությունները իմ աչքերով տեսա և պատասխանները լսեցի, բոլոր հրաշքներին ականատես լինելով` ամեն ինչ ստուգությամբ գրեցի` ի փառս Քրիստոսի Աստծո: Ամեն:
Կպատմեմ մի ուրիշ հրաշք, որ եղավ Սբ. Գևորգի հետ: Քռանկաց երկրում ապրում էր մի մարդ` արդար, աստվածապաշտ և Աստծո հանդեպ երկյուղով լեցուն, նույնպես նրա կինը բարեպաշտ էր և բարի գործերով լի: Երկուսն էլ արդար էին և ողորմած, ընթանում էին Տիրոջ օրենքներով անարատ վարքով, դարմանում էին աղքատներին և լիացնում կարոտյալներին: Քանի որ չունեին զավակ, խնդրեցին դրա համար Աստծուն և Սբ. Գևորգին ուխտելով, և Աստված տվեց նրանց որդի: Դրա համար ուրախացան նրանք, ծախեցին իրենց ամբողջ ունեցվածքը և եկեղեցի կառուցեցին սբ. Գևորգի անունով` հոյակապ և վայելուչ: Տաճարի նավակատիքի օրը խոյեր և հորթեր մատաղ արեցին և գիշերը պաշտամունքով հսկեցին: Օրհնեցին եկեղեցին, մկրտեցին իրենց որդուն և նրա անունը դրեցին Գևորգ: Ամեն տարի սբ. Գևորգի տոնի տարելիցին, ապրիլի 23-ին նշում էին սուրբի տոնը, ուրախացնում էին քահանաներին և աղքատներին կերակուրներով և ըմպելիքներով, նրանք ուրախանում էին և փառք տալիս Աստծուն: Այդպես անում էին ամեն տարի, սբ. Գևորգ զորավարի տոնին:
Այդ ժողովրդի և ունկռուզաց ազգի միջև թշնամություն եղավ, և ասպատակելով, թշնամիները շատերի հետ միասին Գևորգ պատանուն գերեվարեցին` մեծ տրտմություն պատճառելով նրա ծնողներին: Սբ. Գևորգի տոնի օրը աղքատները, հոգևորականները, ոչ էլ Գևորգի բաշեպաշտ ծնողները չէին ուրախանում և սուրբ տաճարում տոնախմբություն չեղավ, քանզի Գևորգ պատանին գերության մեջ էր, իսկ նրա ծնողները` տրտմության և սգո: Աղքատները և քահանաները, որ սրբի տոնին միշտ ուրախանում էին, այն օրը անմխիթար, վարանելով սգի մեջ էին նստած և հոգոց էին հանում Գևորգ պատանու համար, թե ո՞ւր է և ի՞նչ պատահեց նրան` իր ծնողների լավության համար:
Այնպես ստացվեց, որ պատանուն առևանգող մարդը Սբ. Գևորգի տոնի օրը հրամայեց տղային թերմոն եփել (լավ եռացրած գինի) և հետո խմել: Մինչդեռ տղան գինի էր եփում, խորասուզվեց մտքերի մեջ և լաց էր լինում, թե «այսօր մեր եկեղեցու տոնն է ի պատիվ սուրբ Գևորգի, իսկ ես այստեղ ծառայության մեջ եմ օտար մարդկանց մոտ` գոռոզ, չար և խստասիրտ, արյունարբու և գազանաբարո ազգի»: Եվ մինչդեռ նա այս բանն էր խորհում և փղձկալով լաց լինում, հանկարծակի երևաց կարմիր մի ձիավոր և նստացրեց իրեն ձիու գավակին: Դրանից հետո չիմացավ, թե ինչ եղավ, բացելով աչքերը` տեսավ իրեն իրենց եկեղեցու դռան մոտ:
Դրա մասին իմանալով նրա ծնողները և բազում ուրիշ մարդիկ, որ եկան և տեսան պատանուն, ուրախացան և փառք տվեցին Աստծուն և նրա սուրբ վկա Գևորգին: Հարցրեցին տղային, թե ինչպե՞ս ազատվեցիր և ինչպե՞ս եկար: Եվ նա ասաց. «Ոչինչ չգիտեմ, բացի նրանից, որ մինչդեռ ես այսպիսի մտքերով էի, ահա տեսա կարմիր մի ձիավոր, որ առավ ինձ, նստացրեց ձիու գավակին, և միայն դա իմացա, որ ջրի ճողփյունն էր գալիս, և ես, բացելով աչքերս, ինձ այստեղ տեսա»: Այնժամ բոլորը հիացած փառք էին տալիս Աստծուն և նրա վկային` Սբ. Գևորգին, քանի որ վաթսուն օրից ավելի էր ճանապարհը` ծովով և ցամաքով, որ մի ակնթարթում, ազատելով բերեց Գևորգ պատանուն իր եկեղեցու դռանը, արագահաս քաջ զորական Գևորգը:
Ում բարեխոսությամբ և աղոթքներով ողորմի´ր, Քրիստոս Աստված, այս գիրը կարդացողին:

La festa di San Giorgio

San Giorgio è nato in Cappadocia, in una famiglia cristiana nobile. Si ritiene che alla morte del padre, si trasferì in Palestina, paese di sua madre di origine. Ha ricoperto un posto importante nell'esercito romano - il grado di tribuno, o forse il colonnello in termini moderni - durante il regno dell'imperatore Diocleziano (245-313 dC). Diocleziano fu un grande persecutore dei cristiani (da circa 302 dC) e quando le persecuzioni cominciarono George messo da parte il suo ufficio e si lamentava personalmente all'imperatore circa la durezza dei suoi decreti e le crudeltà contro i cristiani. Fu gettato in prigione e torturato. Ma ha rifiutato di abiurare la sua fede e il giorno seguente è stato trascinato per le strade e decapitato. Fu martirizzato a Lidda in Palestina (AD 304). La moglie dell'imperatore, Alessandria fu così colpito al coraggio del Santo che è diventata cristiana. Così anche lei fu messo a morte.

Uno dei più grandi leggende su San Giorgio è la Leggenda Aurea. In esso, un drago viveva in un lago vicino Silena, Libia. Molte persone e gli eserciti erano andati anche contro questo feroce creatura, ma non è riuscito. Gli abitanti dei villaggi usati per pacificare il mostro, dando pecore ad esso. Quando montone era scarso, lotti sono stati disegnati in villaggi locali, e fanciulle furono sostituiti per le pecore. San Giorgio ha raggiunto questo villaggio in un giorno, in cui una principessa doveva essere mangiato. Ha guidato il suo cavallo di battaglia contro il serpente, e lo uccise con un solo colpo della sua lancia. San Giorgio poi tenuto fuori con un magnifico discorso, e convertito la gente del posto. Gli fu data una grande ricompensa dal re, ma distribuì ai poveri e se ne andò.


A causa del suo comportamento cavalleresco (proteggere le donne, combattere il male, la dipendenza sulla fede e la forza delle armi, generosità verso i poveri), la sua intercessione viene chiesta contro i demoni, i mali e nemici.


La chiesa apostolica Armena quest'anno festa di San Giorgio festeggia 26 settembre.

Սրբալույս մյուռոնի օրհնության արարողությունը՝ նաև արբանյակային հեռարձակմամբ կկատարվի սեպտեմբերի 27-ին

 

Սեպտեմբերի 27-ին` Վարագա Ս. Խաչի տոնին, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, ձեռամբ Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ  Կաթողիկոսի, կկատարվի Սրբալույս Մյուռոնի օրհնություն:

Հայ Առաքելական եկեղեցում Սուրբ Մյուռոնօրհնությունը սկսվել է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչից, ով ըստ ավանդության, կատարել է մյուռոնի առաջին օրհնությունը :

Հետևաբար, ամեն անգամ, երբ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսներն օրհնում են Սուրբ Մյուռոնը, Լուսավորչից պահպանված հին մյուռոն էին խառնում նորի մեջ, որպեսզի հին մյուռոնի մեջ պահպանվող Սուրբ շնորհը փոխանցվեր Նոր Մյուռոնին։


Այնուհետև հատուկ ծիսակարգով Վեհափառ Հայրապետը Սրբալույս մյուռոնը խառնում է Հայ առաքելական եկեղեցու երեք նվիրական սրբություններով՝ Կենաց Փայտով, Աստվածամուխ Սուրբ Գեղարդով և Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի Աջով։

Սրբալույս Մյուռոնի օրհնությունը Եկեղեցու կյանքում կարեւոր շրջան է: Նրա բաղադրությունը առաքինության կատարելություն խորհրդանիշ է, դրա ամբողջական եւ խորհրդավոր միացությունը մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսն է: Սրբալույս Մյուռոնի ստեղծումը հանդիսանում է Հայ Առաքելական Եկեղեցու հարստության եւ միասնության հիմքը. քանի որ այդ օրերին եւ° հոգեւորականները, եւ° աշխարհականները աշխատում են միասնաբար:

Ս. Մյուռոնի օրհնությունը վերապահված է միայն Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին: Բոլոր հավատացյալները Մյուռոնօրհնության ողջ ընթացքում ցուցաբերում են իրենց մասնակցությունն: Սրբալույս Մյուռոնի բաղադրամասերը Հայաստան են բերվել աշխարհի տարբեր մասերից: Բաղադրամասերի հավաքման եւ տեղափոխման մեջ իրենց ուրույն մասնակցությունն են ունեցել ինչպես հոգեւորականները, այնպես էլ աշխարհականները: Այս օրերին աշխարհասփյուռ հայ ազգը միասնաբար շտապում հայրենիք է: Մայր Աթոռի միաբանները Սրբալույս Մյուռոնը պատրաստում են իրենց աղոթքներով եւ խնկարկությամբ:

Բաղադրամասերի ի մի հավաքվելուն պես, տարբեր թեմերից եկած միաբանները համախմբվում են` դառնալու Սրբազան արարողակարգի մասնակիցը : 

«Մյուռոնօրհնությունը մեր Եկեղեցու զավակների համար միասնության խորհրդանիշն է,-նշեց Արմաշ սրբազանը,- որովհետեւ Սբ. Գրիգոր Լուսավորչից ի վեր այն խառնվելով շղթայակապ հասնում է մինչեւ մեր օրերը: Պատիվ եմ զգում գտնվել Մյուռոնօրհնությանը, որը կապն է մեր անցյալի եւ ներկայի, կապն է մեր ներկայի ու ապագայի: Այն Մյուռոնով, որ օծվում են հայ մանուկների ճակատները, նույն Մյուռոնով հնում օծվել են նաեւ մեր պապերի ճակատները, նույն Մեռոնով էլ պիտի օծվեն մեր հաջորդ սերունդների ճակատները: Նույն Մյուռոնով են օծվում մեր Սուրբ Եկեղեցիները, նույն Մյուռոնով են օծվում նաեւ եկեղեցականների ճակատները: Ահա այս արարողությանը գտնվելով եւ այս միասնության խորհրդանշին, Աստծո պարգեւած օրհնության վկան լինելով է, որ նմանօրինակ մեծ ուրախության մեջ եմ»:

Մյուռոնօրհնությունից 40 օր առաջ շղարշով ծածկված կաթսան դրվում է Մայր Տաճարի Բեմին, որպեսզի մաքուր յուղով լի կաթսան համեմվի առօրյա կենաց աղոթքներով, սաղմոսներով ու շարականներով: Աշխարհի տարբեր վայրերից ժամանած հավատավոր ուխտավորները իրենց աղոթքն են միախառնում Սրբալույս այս յուղին, եւ այն դառնում է Սրբալույս Մյուռոնի անքակտելի մասը:

Մինչ Սրբալույս Մյուռոնի բաղադրիչների միախառնումը եւ եփումը, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Կաթողիկոսը օրհնում է դրանք: Միախառնման հատուկ արարողություն է տեղի ունենումն, որի ժամանակ բաղադրիչները միախառնվելով վեր են ածվում մեկ ընդհանուր զանգվածի:

Մյուռոնի ծաղկանց նյութերի եփման ընթացքում 3 օր շարունակ քահանաները եւ սարկավագները հսկում են կատարում կաթսայի կողքին: 

Լուսանկարների, ռադիոյի, հեռուստատեսության, մամուլի եւ ինտերնետի միջոցով բոլոր հավատացյալները մասնակից են դառնում այս արարողության աշխատանքներին:

Մյուռոնօրհնության ժամանակ Եկեղեցու եպիսկոպոսները, Խորան բարձրանալով, օգնում են Նորին Սրբությանը` կատարելու օրհնության կարգը: Նրանք կնքահոր հետ միասին ներկայացնում են հավատավոր հայ ազգը: Կնքահայրը, որպես աշխարհականների, իսկ եպիսկոպոսները, որպես իրենց եղբայրների աղոթքների կրողներ կանգնում են միասին` որպես հայրենիք եւ սփյուռք, որպես մեկ հավատք եւ մեկ եկեղեցի: Նորին Սրբության կողմից կնքահոր պատվին արժանացած տիար Սարգիս Բեդեւյանը ժամանել է ԱՄՆ-ի Նյու Ջերսի նահանգից` սպասավորելու որպես կնքահայր:

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսությունից օրհնաբեր, անուշաբույր յուղը ստանում են բոլոր թեմերը եւ եկեղեցիները: Յուրաքանչյուր եպիսկոպոս նոր օրհնված յուղի իր մասն է վերցնում եւ տանում իր թեմ` այդպիսով շարունակելով մեր Առաքելական Եկեղեցու ավանդությունը եւ միավորելով հայությանը: Սրբալույս Մյուռոնը կամուրջ է հանդիսանում Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի եւ աշխարհասփյուռ Հայ Եկեղեցիների համար:

Սեպտեմբերի 27-ին` Վարագա Ս. Խաչի տոնին, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում ձեռամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի կկատարվի Սրբալույս Մյուռոնի օրհնություն: Այս մասին հայտնում են Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածին տեղեկատվական համակարգից:

Սրբալույս մյուռոնի մասին

Դարեր առաջ Հայոց աշխարհում, ծառաշատ, եդեմային մի անկյուն կար, որ գտնվում էր Տարոնում, Մշո դաշտից հարավ: Դա պատմական Եղրդուտն էր: Ասում են, հնում մշեցի ծերունիները գալիս էին, ըմբոշխնում այդ արտասովոր գեղեցիկ տեսարանը և 20 տարով երիտասարդանում: Երրորդ դարում այստեղ վանք է կառուցվել: Մինչև Եղրդուտ անուն ստանալը կոչվել է Շիշ Յուղո վանք, որ նշանակում է նաև Մյուռոնաման:

 Իսկ որտեղի՞ց է սկիզբ առնում մյուռոնը կամ մեռոնը: Մյուռոնը քրիստոնեական բոլոր ուղղափառ եկեղեցիներում օծման համար սրբազան բուրավետ յուղ է, որ կաթողիկոսի օրհնությամբ ու ձեռքով պատրաստվում է ձիթապտղի յուղից, որին խառնվում է բալասան և 40 տեսակի հոտավետ ծաղիկներ, փայտեր ու բույսեր: Մյուռոնով մկրտվելը` սրբությամբ օծվելն է: Իսկ այս նյութի իմաստը խորախորհուրդ և էապես հրաշալի մեկնաբանություն ունի, քանզի երկբայական փութով չի փոխում իր տեղը և ոչ էլ նենգությամբ լքում բնակատեղին, որովհետև այն չի մաքրվում օճառով և ոչ էլ ընդդիմակա մի բանով արտաքսվում: Քանզի ինչ որ է`գույնի որակն անփոփոխ է և անհրաժեշտ մարմնի էության համար: «Տեր, Դու Ինքդ խառնվեցիր վերնալույս ձեթի այս մաքրության մեջ: Ու թեպետ անճառելի են Քո քաղցրության համեղությունները, որոնք անհամեմատ են մատչելի բաներին, թող որ դաշտի ծաղկին և հովտի շուշանին, ընտիր նարդոսին և հալվեով խառնված եղեգնախունկին, ազնիվ գինով ճոխացած քրքումի բուրմունքին, ոչ թե սոսկ յուղի միությամբ պատշաճորեն օրինակեցիր փառավորյալ անքնին անունդ, որ ամենայն ինչ լիալրում ես և որևէ բանի կարիք չունես…»: (Նարեկացի «Մատյան ողբերգության» Ժ.Ա): 1669 թվականի հայկական մագաղաթյա «Պատմություն մեռոնօրհնության մասին» ձեռագրում, իհարկե նաև Աստվածաշնչի (Ելք 30:22-30) ու Ավետարանի մի շարք գլուխներում Մեռոնի խորհուրդն իր լավագույն արտահայտությունն է գտել: «Մովսես մարգարեն Սինա լեռան վրա Աստծուց անուշահոտ ծաղիկներ ստանալով` պատրաստեց դրանցից մեռոն, որով հետագայում օծում էին մարգարեներին ու թագավորներին: Երբ իսրայելացիներն հաստատվեցին Ավետյաց երկրում, մեռոնը պահում էին Երուսաղեմի տաճարում: Տաճարի կործանումից հետո Եղիսաբեթը` Զաքարիա քահանայի կինը, մեռոնը տանում և պահում է լեռան վրա գտնվող մի ժայռի ճեղքում: Զաքարիայի և Եղիսաբեթի որդի Հովհաննեսն այս մեռոնով օծում էր ժողովրդին»: Ըստ Նարեկացու` մեռոնն աներևակայելի զորություն է, որ բարետեսիլ օծում է բռնամարտիկ, մերկամրցանակ ըմբիշներին, որպես զորավոր ճգնավորական հնարք, սատանայի ճիրաններին անոսալի դարձնող, դևերի և ախտերի ահարկու ախոյան. Զի Քո ձեռքում է փրկությունը, Տեր, Եվ Քեզանից է լինում քավություն, Աջով նորոգում ու զորություն ես ընձեռում մատով, Արդարությունը հրամանիցդ է, Ազատությունը` Քո գթությունից, Դեմքդ տալիս է լուսավորություն, երեսդ` բերկրանք, Բարությունը Քո հոգով է լինում, Սփոփանքդ Քո սուրբ յուղի օծմամբ…
Երբ Հերովդես թագավորի հրամանով գլխատում են Հովհաննես Մկրտչին, մեռոնը վերցնում է մի մեղավոր կին` Մարիամ Մագդաղենացին, որով զատկի տոնից 6 օր առաջ Հիսուսի ոտքերն է օծում, այնուհետև` սրբում իր մազերով:
Իսկ որտեղի՞ց է սկիզբ առնում հայկական մյուռոնը:
Քրիստոսի աշակերտները մեկնում են Ավետարանը քարոզելու և մեռոնն իր հետ է վերցնում Թադեոս առաքյալը` Հայոց առաջին լուսավորիչը, որի միջոցով բուժվում է Աբգար թագավորի որդին: Թադեոս առաքյալը մեռոնը մի ծառի վրա թողնելով գնում է Սանատրուկ թագավորի մոտ: Տեսիլքով մեռոնի տեղն իմանում է Հայոց երկրորդ լուսավորիչը` Գրիգորը: Տրդատ թագավորի աջակցությամբ այդ վայրում` Եղրդուտում, նա կառուցել է տալիս Հովհաննես Կարապետի (Մկրտչի) անունով եկեղեցի: Այդտեղ էլ գտնվում է անսպառ մեռոնը և Եղրդուտի միաբանությունը: Հենց այստեղից էլ սկիզբ է առնում հայկական մյուռոնը:
Մյուռոնը ծիսական արարողության սրբազան հեղուկ լինելուց բացի, տարեգրություն է, արժանահիշատակ սովորույթ, անխաթար պատմություն:
Մյուռոնի խորախորհուրդ էությունը Հիսուսի փրկչական առաքելության վրա է խարխսված, ինչը հասու և տեսանելի է միայն հոգևոր իմացությամբ` հավատի աչքերով:
Ըստ Նարեկացու` ինչպես սուրբ ավազանում մարմնի լվացումով հավատում ենք, որ մեր անձը սրբություն ստացավ, այդպես էլ հույսով լիալրված` յուղի օծմամբ գտնում ենք, որ աներկբայությամբ Սուրբ Հոգու զորությունն ենք ստանում ամբողջապես: «Արդ` դու, նույն ինքդ Տեր մեր Աստված, խոնարհելով դեպի Քո ծառաների աղաչանքները` առաքիր Քո առատ ողորմությունն այս ձիթենու պտղի մեջ, որ մարդկային ազգի փրկության ու օգտակարության համար տվեցիր և բնակեցրու մեր մեջ Սուրբ և բարերար հոգուդ շնորհները` ի գործակցություն և ի լրումն Քո սուրբ խորհուրդների և տարբեր պաշտամունքների, որոնք մատուցում ենք ի փառս Քո»:
Մյուռոնօրհնության ծեսը կատարվում է 5-7 տարին մեկ, կաթողիկոսի օրհնությամբ: Ամեն անգամ նոր մյուռոնի մեջ հին մյուռոնն է խառնվում: Եվ յուրաքանչյուր նոր մյուռոնի մեջ մի մասնիկ, մի ճառագայթ կա Ս.Գրիգոր Ա Լուսավորչի օրհնած առաջին մյուռոնից: Ս.Գրիգոր Լուսավորչի ձեռքով օրհնված և Սուրբ Էջմիածնից դարեր շարունակ բխող մեռոնը հայ սրբությունների շարքում ամենանվիրականն է, միշտ գերադաս ու առանձնահատուկ պատվի արժանացած: Եվ նոր մեռոնը Մայր տաճարի Ավագ սեղանի վրա 40 օր հսկման կարգով մնալուց հետո հնի հետ, կանոնի համաձայն` հատուկ ծիսակարգով Վեհափառ Հայրապետը խառնում է Կենաց Փայտով, Աստվածամուխ Սուրբ Գեղարդով և Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի Աջով և կատարում Մյուռոնօրհնություն:
Մյուռոնը բժշկում և փրկում է. «Եվ այդ, քանզի Քոնն են շնորհները և Քեզ են վայելում գոհաբանությունները, օրհնաբանյալ Որդի Աստծո, Դու ինքնին բարենշմար դրոշմով, յուղավորական, խնկապատար, զմռսալիր աղաչանքներս պատճառ դարձրու Քեզ փառաբանելու և ինձ` մեղապարտս` առիթ բժշկվելու: Տեր Հիսուս, այս լուսանյութ ձեթը մոտեցրու աներևույթ վերքերիս և այս մահացու խոցավերքի վրա մի կաթիլ կաթեցրու Քո օրհնության փրկավետ յուղից սիրուդ անապակ գինու հետ» (Նարեկացի «Մատյան ողբերգության» Զ ):
Այս սուրբ յուղը կոչվում է լույս կամ սրբալույս, քանզի սրբող և լուսավորող է Աստծո նման, որովհետև Քրիստոս Ինքը սուրբ է և լույս. «Ես եմ աշխարհի լույսը, ով Իմ ետևից է գալիս, խավարի միջով չի քայլի, այլ կընդունի կենաց լույսը»ե (Հովհ.8:12)
Մյուռոնը շնորհներ է տալիս մարդուն, դարձնում քրիստոնյա. «Այս խնկելի, պաշտելի, երանելի յուղը սենյակիս սյանը և կամ գլխիս մազերին նպաստամատույց շնորհ չի բերի, եթե տերունական կենսատու խաչովդ չտյառնագրվի: Այս զարմանահրաշ լույսի օրհնության յուղը հրեաներին, հնդիկներին, սկյութացիներին, բարբարոսներին, հելեններին, բոլոր ազգերին, ազատ տիրոջը և ծառային, ստրուկին քրիստոնյա է դարձնում, կնքում Քո անվամբ, Սուրբ Հոգուդ ընծայում և երկնավոր Հորդ հարազատ որդի հռչակում: Քանզի յուղով չօծված մարդը հեշտությամբ խորտակվում է և անհաղորդ լինում Քեզ, չի լուսավորվում..» (Նարեկացի «Մատյան ողբերգության» ԺԲ ):
Մյուռոնը Հիսուս Քրիստոսն է, ըստ այն խոսքի, թե. «Քո անունը թափված յուղ է»: Մյուռոնը Սուրբ Հոգու զորությամբ իրեն հավասարը չունի: Մյուռոնով են օծվում ու սրբվում: Ինչպես խավարը` լույսից, ցավը` առողջությունից, գիշերը` ցերեկից և մահը` կյանքից, այնպես էլ այս սրբությունների սրբությունից չարի բոլոր զորությունները մերժվում են, խափանվում, իսպառ ոչնչանում:
Մյուռոնը հավիտենական կյանքի խորհրդանիշն է. «Այսպես ընդունելով Քո բարիքների անհավասարելի առավելությունը, կենդանի Աստծո որդի, սրբանվեր այս օծումը դեմքիս առջև դրոշմում եմ Քո արյամբ և շնչիս բնության մեջ Քո հոգով հաստատում` մտքիս հավատարիմ խորհրդով, թե այս պտղի յուղը հավիտենապես պետք է հայտնվի նորոգափայլ, բազմաճաճանչ ճառագայթումով, լույս պարգևելով ի փառս գալիքի…» (Նարեկացի «Մատյան ողբերգության» ԻԴ) :

 

    

Immagini mozzafiato del cielo notturno Armena

 

Alcune immagini mozzafiato del Cielo notturno di Armena da Suren Manvelyan.

Potete trovare più del suo lavoro d'arte:

https://www.behance.net/paronsuren