martedì 22 settembre 2015

Սրբալույս մյուռոնի օրհնության արարողությունը՝ նաև արբանյակային հեռարձակմամբ կկատարվի սեպտեմբերի 27-ին

 

Սեպտեմբերի 27-ին` Վարագա Ս. Խաչի տոնին, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, ձեռամբ Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ  Կաթողիկոսի, կկատարվի Սրբալույս Մյուռոնի օրհնություն:

Հայ Առաքելական եկեղեցում Սուրբ Մյուռոնօրհնությունը սկսվել է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչից, ով ըստ ավանդության, կատարել է մյուռոնի առաջին օրհնությունը :


Մյուռոն

Հետևաբար, ամեն անգամ, երբ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսներն օրհնում են Սուրբ Մյուռոնը, Լուսավորչից պահպանված հին մյուռոն էին խառնում նորի մեջ, որպեսզի հին մյուռոնի մեջ պահպանվող Սուրբ շնորհը փոխանցվեր Նոր Մյուռոնին։


Garegin B _1221Այնուհետև հատուկ ծիսակարգով Վեհափառ Հայրապետը Սրբալույս մյուռոնը խառնում է Հայ առաքելական եկեղեցու երեք նվիրական սրբություններով՝ Կենաց Փայտով, Աստվածամուխ Սուրբ Գեղարդով և Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի Աջով։

Սրբալույս Մյուռոնի օրհնությունը Եկեղեցու կյանքում կարեւոր շրջան է: Նրա բաղադրությունը առաքինության կատարելություն խորհրդանիշ է, դրա ամբողջական եւ խորհրդավոր միացությունը մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսն է: Սրբալույս Մյուռոնի ստեղծումը հանդիսանում է Հայ Առաքելական Եկեղեցու հարստության եւ միասնության հիմքը. քանի որ այդ օրերին եւ° հոգեւորականները, եւ° աշխարհականները աշխատում են միասնաբար:

Ս. Մյուռոնի օրհնությունը վերապահված է միայն Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին: Բոլոր հավատացյալները Մյուռոնօրհնության ողջ ընթացքում ցուցաբերում են իրենց մասնակցությունն: Սրբալույս Մյուռոնի բաղադրամասերը Հայաստան են բերվել աշխարհի տարբեր մասերից: Բաղադրամասերի հավաքման եւ տեղափոխման մեջ իրենց ուրույն մասնակցությունն են ունեցել ինչպես հոգեւորականները, այնպես էլ աշխարհականները: Այս օրերին աշխարհասփյուռ հայ ազգը միասնաբար շտապում հայրենիք է: Մայր Աթոռի միաբանները Սրբալույս Մյուռոնը պատրաստում են իրենց աղոթքներով եւ խնկարկությամբ:

Բաղադրամասերի ի մի հավաքվելուն պես, տարբեր թեմերից եկած միաբանները համախմբվում են` դառնալու Սրբազան արարողակարգի մասնակիցը : 

«Մյուռոնօրհնությունը մեր Եկեղեցու զավակների համար միասնության խորհրդանիշն է,-նշեց Արմաշ սրբազանը,- որովհետեւ Սբ. Գրիգոր Լուսավորչից ի վեր այն խառնվելով շղթայակապ հասնում է մինչեւ մեր օրերը: Պատիվ եմ զգում գտնվել Մյուռոնօրհնությանը, որը կապն է մեր անցյալի եւ ներկայի, կապն է մեր ներկայի ու ապագայի: Այն Մյուռոնով, որ օծվում են հայ մանուկների ճակատները, նույն Մյուռոնով հնում օծվել են նաեւ մեր պապերի ճակատները, նույն Մեռոնով էլ պիտի օծվեն մեր հաջորդ սերունդների ճակատները: Նույն Մյուռոնով են օծվում մեր Սուրբ Եկեղեցիները, նույն Մյուռոնով են օծվում նաեւ եկեղեցականների ճակատները: Ահա այս արարողությանը գտնվելով եւ այս միասնության խորհրդանշին, Աստծո պարգեւած օրհնության վկան լինելով է, որ նմանօրինակ մեծ ուրախության մեջ եմ»:

Մյուռոնօրհնությունից 40 օր առաջ շղարշով ծածկված կաթսան դրվում է Մայր Տաճարի Բեմին, որպեսզի մաքուր յուղով լի կաթսան համեմվի առօրյա կենաց աղոթքներով, սաղմոսներով ու շարականներով: Աշխարհի տարբեր վայրերից ժամանած հավատավոր ուխտավորները իրենց աղոթքն են միախառնում Սրբալույս այս յուղին, եւ այն դառնում է Սրբալույս Մյուռոնի անքակտելի մասը:

Մինչ Սրբալույս Մյուռոնի բաղադրիչների միախառնումը եւ եփումը, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Կաթողիկոսը օրհնում է դրանք: Միախառնման հատուկ արարողություն է տեղի ունենումն, որի ժամանակ բաղադրիչները միախառնվելով վեր են ածվում մեկ ընդհանուր զանգվածի:

Մյուռոնի ծաղկանց նյութերի եփման ընթացքում 3 օր շարունակ քահանաները եւ սարկավագները հսկում են կատարում կաթսայի կողքին: 

Լուսանկարների, ռադիոյի, հեռուստատեսության, մամուլի եւ ինտերնետի միջոցով բոլոր հավատացյալները մասնակից են դառնում այս արարողության աշխատանքներին:

Մյուռոնօրհնության ժամանակ Եկեղեցու եպիսկոպոսները, Խորան բարձրանալով, օգնում են Նորին Սրբությանը` կատարելու օրհնության կարգը: Նրանք կնքահոր հետ միասին ներկայացնում են հավատավոր հայ ազգը: Կնքահայրը, որպես աշխարհականների, իսկ եպիսկոպոսները, որպես իրենց եղբայրների աղոթքների կրողներ կանգնում են միասին` որպես հայրենիք եւ սփյուռք, որպես մեկ հավատք եւ մեկ եկեղեցի: Նորին Սրբության կողմից կնքահոր պատվին արժանացած տիար Սարգիս Բեդեւյանը ժամանել է ԱՄՆ-ի Նյու Ջերսի նահանգից` սպասավորելու որպես կնքահայր:

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսությունից օրհնաբեր, անուշաբույր յուղը ստանում են բոլոր թեմերը եւ եկեղեցիները: Յուրաքանչյուր եպիսկոպոս նոր օրհնված յուղի իր մասն է վերցնում եւ տանում իր թեմ` այդպիսով շարունակելով մեր Առաքելական Եկեղեցու ավանդությունը եւ միավորելով հայությանը: Սրբալույս Մյուռոնը կամուրջ է հանդիսանում Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի եւ աշխարհասփյուռ Հայ Եկեղեցիների համար:

Սեպտեմբերի 27-ին` Վարագա Ս. Խաչի տոնին, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում ձեռամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի կկատարվի Սրբալույս Մյուռոնի օրհնություն: Այս մասին հայտնում են Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածին տեղեկատվական համակարգից:



Սրբալույս մյուռոնի մասին

Դարեր առաջ Հայոց աշխարհում, ծառաշատ, եդեմային մի անկյուն կար, որ գտնվում էր Տարոնում, Մշո դաշտից հարավ: Դա պատմական Եղրդուտն էր: Ասում են, հնում մշեցի ծերունիները գալիս էին, ըմբոշխնում այդ արտասովոր գեղեցիկ տեսարանը և 20 տարով երիտասարդանում: Երրորդ դարում այստեղ վանք է կառուցվել: Մինչև Եղրդուտ անուն ստանալը կոչվել է Շիշ Յուղո վանք, որ նշանակում է նաև Մյուռոնաման:

 Իսկ որտեղի՞ց է սկիզբ առնում մյուռոնը կամ մեռոնը: Մյուռոնը քրիստոնեական բոլոր ուղղափառ եկեղեցիներում օծման համար սրբազան բուրավետ յուղ է, որ կաթողիկոսի օրհնությամբ ու ձեռքով պատրաստվում է ձիթապտղի յուղից, որին խառնվում է բալասան և 40 տեսակի հոտավետ ծաղիկներ, փայտեր ու բույսեր: Մյուռոնով մկրտվելը` սրբությամբ օծվելն է: Իսկ այս նյութի իմաստը խորախորհուրդ և էապես հրաշալի մեկնաբանություն ունի, քանզի երկբայական փութով չի փոխում իր տեղը և ոչ էլ նենգությամբ լքում բնակատեղին, որովհետև այն չի մաքրվում օճառով և ոչ էլ ընդդիմակա մի բանով արտաքսվում: Քանզի ինչ որ է`գույնի որակն անփոփոխ է և անհրաժեշտ մարմնի էության համար: «Տեր, Դու Ինքդ խառնվեցիր վերնալույս ձեթի այս մաքրության մեջ: Ու թեպետ անճառելի են Քո քաղցրության համեղությունները, որոնք անհամեմատ են մատչելի բաներին, թող որ դաշտի ծաղկին և հովտի շուշանին, ընտիր նարդոսին և հալվեով խառնված եղեգնախունկին, ազնիվ գինով ճոխացած քրքումի բուրմունքին, ոչ թե սոսկ յուղի միությամբ պատշաճորեն օրինակեցիր փառավորյալ անքնին անունդ, որ ամենայն ինչ լիալրում ես և որևէ բանի կարիք չունես…»: (Նարեկացի «Մատյան ողբերգության» Ժ.Ա): 1669 թվականի հայկական մագաղաթյա «Պատմություն մեռոնօրհնության մասին» ձեռագրում, իհարկե նաև Աստվածաշնչի (Ելք 30:22-30) ու Ավետարանի մի շարք գլուխներում Մեռոնի խորհուրդն իր լավագույն արտահայտությունն է գտել: «Մովսես մարգարեն Սինա լեռան վրա Աստծուց անուշահոտ ծաղիկներ ստանալով` պատրաստեց դրանցից մեռոն, որով հետագայում օծում էին մարգարեներին ու թագավորներին: Երբ իսրայելացիներն հաստատվեցին Ավետյաց երկրում, մեռոնը պահում էին Երուսաղեմի տաճարում: Տաճարի կործանումից հետո Եղիսաբեթը` Զաքարիա քահանայի կինը, մեռոնը տանում և պահում է լեռան վրա գտնվող մի ժայռի ճեղքում: Զաքարիայի և Եղիսաբեթի որդի Հովհաննեսն այս մեռոնով օծում էր ժողովրդին»: Ըստ Նարեկացու` մեռոնն աներևակայելի զորություն է, որ բարետեսիլ օծում է բռնամարտիկ, մերկամրցանակ ըմբիշներին, որպես զորավոր ճգնավորական հնարք, սատանայի ճիրաններին անոսալի դարձնող, դևերի և ախտերի ահարկու ախոյան. Զի Քո ձեռքում է փրկությունը, Տեր, Եվ Քեզանից է լինում քավություն, Աջով նորոգում ու զորություն ես ընձեռում մատով, Արդարությունը հրամանիցդ է, Ազատությունը` Քո գթությունից, Դեմքդ տալիս է լուսավորություն, երեսդ` բերկրանք, Բարությունը Քո հոգով է լինում, Սփոփանքդ Քո սուրբ յուղի օծմամբ…
Երբ Հերովդես թագավորի հրամանով գլխատում են Հովհաննես Մկրտչին, մեռոնը վերցնում է մի մեղավոր կին` Մարիամ Մագդաղենացին, որով զատկի տոնից 6 օր առաջ Հիսուսի ոտքերն է օծում, այնուհետև` սրբում իր մազերով:
Իսկ որտեղի՞ց է սկիզբ առնում հայկական մյուռոնը:
Քրիստոսի աշակերտները մեկնում են Ավետարանը քարոզելու և մեռոնն իր հետ է վերցնում Թադեոս առաքյալը` Հայոց առաջին լուսավորիչը, որի միջոցով բուժվում է Աբգար թագավորի որդին: Թադեոս առաքյալը մեռոնը մի ծառի վրա թողնելով գնում է Սանատրուկ թագավորի մոտ: Տեսիլքով մեռոնի տեղն իմանում է Հայոց երկրորդ լուսավորիչը` Գրիգորը: Տրդատ թագավորի աջակցությամբ այդ վայրում` Եղրդուտում, նա կառուցել է տալիս Հովհաննես Կարապետի (Մկրտչի) անունով եկեղեցի: Այդտեղ էլ գտնվում է անսպառ մեռոնը և Եղրդուտի միաբանությունը: Հենց այստեղից էլ սկիզբ է առնում հայկական մյուռոնը:
Մյուռոնը ծիսական արարողության սրբազան հեղուկ լինելուց բացի, տարեգրություն է, արժանահիշատակ սովորույթ, անխաթար պատմություն:
Մյուռոնի խորախորհուրդ էությունը Հիսուսի փրկչական առաքելության վրա է խարխսված, ինչը հասու և տեսանելի է միայն հոգևոր իմացությամբ` հավատի աչքերով:
Ըստ Նարեկացու` ինչպես սուրբ ավազանում մարմնի լվացումով հավատում ենք, որ մեր անձը սրբություն ստացավ, այդպես էլ հույսով լիալրված` յուղի օծմամբ գտնում ենք, որ աներկբայությամբ Սուրբ Հոգու զորությունն ենք ստանում ամբողջապես: «Արդ` դու, նույն ինքդ Տեր մեր Աստված, խոնարհելով դեպի Քո ծառաների աղաչանքները` առաքիր Քո առատ ողորմությունն այս ձիթենու պտղի մեջ, որ մարդկային ազգի փրկության ու օգտակարության համար տվեցիր և բնակեցրու մեր մեջ Սուրբ և բարերար հոգուդ շնորհները` ի գործակցություն և ի լրումն Քո սուրբ խորհուրդների և տարբեր պաշտամունքների, որոնք մատուցում ենք ի փառս Քո»:
Մյուռոնօրհնության ծեսը կատարվում է 5-7 տարին մեկ, կաթողիկոսի օրհնությամբ: Ամեն անգամ նոր մյուռոնի մեջ հին մյուռոնն է խառնվում: Եվ յուրաքանչյուր նոր մյուռոնի մեջ մի մասնիկ, մի ճառագայթ կա Ս.Գրիգոր Ա Լուսավորչի օրհնած առաջին մյուռոնից: Ս.Գրիգոր Լուսավորչի ձեռքով օրհնված և Սուրբ Էջմիածնից դարեր շարունակ բխող մեռոնը հայ սրբությունների շարքում ամենանվիրականն է, միշտ գերադաս ու առանձնահատուկ պատվի արժանացած: Եվ նոր մեռոնը Մայր տաճարի Ավագ սեղանի վրա 40 օր հսկման կարգով մնալուց հետո հնի հետ, կանոնի համաձայն` հատուկ ծիսակարգով Վեհափառ Հայրապետը խառնում է Կենաց Փայտով, Աստվածամուխ Սուրբ Գեղարդով և Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի Աջով և կատարում Մյուռոնօրհնություն:
Մյուռոնը բժշկում և փրկում է. «Եվ այդ, քանզի Քոնն են շնորհները և Քեզ են վայելում գոհաբանությունները, օրհնաբանյալ Որդի Աստծո, Դու ինքնին բարենշմար դրոշմով, յուղավորական, խնկապատար, զմռսալիր աղաչանքներս պատճառ դարձրու Քեզ փառաբանելու և ինձ` մեղապարտս` առիթ բժշկվելու: Տեր Հիսուս, այս լուսանյութ ձեթը մոտեցրու աներևույթ վերքերիս և այս մահացու խոցավերքի վրա մի կաթիլ կաթեցրու Քո օրհնության փրկավետ յուղից սիրուդ անապակ գինու հետ» (Նարեկացի «Մատյան ողբերգության» Զ ):
Այս սուրբ յուղը կոչվում է լույս կամ սրբալույս, քանզի սրբող և լուսավորող է Աստծո նման, որովհետև Քրիստոս Ինքը սուրբ է և լույս. «Ես եմ աշխարհի լույսը, ով Իմ ետևից է գալիս, խավարի միջով չի քայլի, այլ կընդունի կենաց լույսը»ե (Հովհ.8:12)
Մյուռոնը շնորհներ է տալիս մարդուն, դարձնում քրիստոնյա. «Այս խնկելի, պաշտելի, երանելի յուղը սենյակիս սյանը և կամ գլխիս մազերին նպաստամատույց շնորհ չի բերի, եթե տերունական կենսատու խաչովդ չտյառնագրվի: Այս զարմանահրաշ լույսի օրհնության յուղը հրեաներին, հնդիկներին, սկյութացիներին, բարբարոսներին, հելեններին, բոլոր ազգերին, ազատ տիրոջը և ծառային, ստրուկին քրիստոնյա է դարձնում, կնքում Քո անվամբ, Սուրբ Հոգուդ ընծայում և երկնավոր Հորդ հարազատ որդի հռչակում: Քանզի յուղով չօծված մարդը հեշտությամբ խորտակվում է և անհաղորդ լինում Քեզ, չի լուսավորվում..» (Նարեկացի «Մատյան ողբերգության» ԺԲ ):
Մյուռոնը Հիսուս Քրիստոսն է, ըստ այն խոսքի, թե. «Քո անունը թափված յուղ է»: Մյուռոնը Սուրբ Հոգու զորությամբ իրեն հավասարը չունի: Մյուռոնով են օծվում ու սրբվում: Ինչպես խավարը` լույսից, ցավը` առողջությունից, գիշերը` ցերեկից և մահը` կյանքից, այնպես էլ այս սրբությունների սրբությունից չարի բոլոր զորությունները մերժվում են, խափանվում, իսպառ ոչնչանում:
Մյուռոնը հավիտենական կյանքի խորհրդանիշն է. «Այսպես ընդունելով Քո բարիքների անհավասարելի առավելությունը, կենդանի Աստծո որդի, սրբանվեր այս օծումը դեմքիս առջև դրոշմում եմ Քո արյամբ և շնչիս բնության մեջ Քո հոգով հաստատում` մտքիս հավատարիմ խորհրդով, թե այս պտղի յուղը հավիտենապես պետք է հայտնվի նորոգափայլ, բազմաճաճանչ ճառագայթումով, լույս պարգևելով ի փառս գալիքի…» (Նարեկացի «Մատյան ողբերգության» ԻԴ) :

 


    

Nessun commento:

Posta un commento