lunedì 2 dicembre 2013

Խաչքար/Katchkar

Խաչքար/Katchkar

Խաչքարը միջնադարյան հայկական կերպարվեստի տեսակ է, կոթող-հուշարձան` խաչի պատկերով, զարդաքանդակների հորինվածքով ուղղաձիգ կանգնեցված սալաքար, ճակատով` դեպի արևմուտք:

Խաչքարը հաջորդել է խաչով ավարտվող քառակող վաղմիջնադարյան կոթողներին և թևավոր խաչերին, որոնց մեծ մասը ոչնչացվել է արաբական արշավանքների ժամանակ: Խաչքարը բովանդակում է քրիստոնեության հիմնական գաղափարը՝ Հիսուս Քրիստոսի փրկագործությունը: Գլխավոր տարրը խաչն է՝ որպես Խաչեցյալի՝ Քրիստոսի, Կենաց ծառի, խոստացված երկնային հոգևոր դրախտի ու փրկության խորհուրդ. այն հայերի համար փոխարինել է սրբապատկերներին:
IV–V դարերից խաչքար կանգնեցվել է ռազմական հաղթանակներն ու պատմական կարևոր դեպքերը հավերժացնելու համար կամ, որպես ճարտարապետական զարդ, ագուցվել եկեղեցիների որմերին: Խաչքարը ծառայել է նաև որպես տապանաքար՝ հանգուցյալի հոգու փրկության համար, օրինակ՝ Նորատուսի, Սաղմոսավանքի, Հին Ջուղայի  (1998–2006 թթ-ին հիմնովին ավերել են ադրբեջանցիները) գերեզմանատների խաչքարերը: Վերջիններս նաև պատմական վավերագրեր էին, որոնց արձանագրությունները բովանդակում էին երկրի ներքին ու արտաքին կյանքին վերաբերող կարևոր տեղեկություններ: 




Այս ամենից հետո ես ուզում եմ խոսացած լինեմ մեր Հայ-իտալական բարեկամությունը խորհրդանշող խաչքարի մասին որի բացումը տեղի ունեցավ այս տարվա հունվարի 11-ին(11.01.2013):Վաղ առավոտից սպիտակ սավանով ծածկված խաչքար-կոթողի տարածքը բազմամարդ էր:  Բացմանը մասնակցեցին ՀԱՅՐ ԹՈՎՄԱ ԱԲԵՂԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի միաբան Իտալիայի Հայոց Հոգևոր Հովվության Հոգևոր Հովիվ,ՀԱՅՐ Գառնիկ Մխիթարյան Հռոմի Հայոց Հոգևոր Հովվության Հոգևոր Հովիվ,Բարիի քաղաքապետ Միքելէ Էմիլիանոն,Հայր Լորենցօ,ՀՀ դեսպանութեան խորհրդական Բորիս Սահակյան,Բարիի քաղաքի Հայ համայնքի ներկայացնող Ռուպեն Տիմուրիանը,բազմաթիվ Հայ համայնքի անդամներ և իտալացի բարեկամներ:Հուշարձանի նախագծի հեղինակ` ճարտարապետ Աշոտ Գրիգորյանը տեղական քարից քանդակեց նրբագեղ մի խաչքար, որը խորհրդանշում է երկու ժողովուրդների քրիստոնյա հավատը:Այս խաչքարի բացման ժամանակ Բարիի քաղաքապետ Միքելէ Էմիլիանոի կողմից ճանաչվեց նաև Հայոց ցեղասպանությունե:Խաչքար կոթողի բացման պաշտոնական արարողությունից հետո քաղաքապետ  Միքելե Էմիլիանոն մասնակիցներին հրավիրեց քաղաքապետարանի նիստերի դահլիճ, որտեղ տեղի ունեցավ խորհրդակցություն  և պարգևների փոխադարձ հանձնում:
Հունվարի 11-ը ընդմիշտ կմնա ոչ միայն Իտալիայի Բարի քաղաքի, այլեւ իտալահայ համայնքի ներկայացուցիչների ու հայ առաքելական եկեղեցու Հռոմի ու Միլանի հովվապետների հիշողություններում:
Այս խաչքարը Բարիի Հայ համայնքի համար մեծ դեր է խաղում,այստեղ Հայ համսյնքի համախմբման վայրն է դարձել տարբեր միջոցարումների համախմբման համար:Այստեղ նաև Հայոց ցեղասպանութեան օրը նշվեց,Սուրբ Գևորգի տոնը:Այս ամենից ելնելով ես ուզում եմ նշել որ հաջորդ տարվա հունվարի 11-ին(11.01.2014) բոլոր Հայերս այնպայման նորից կհամախմբվենք մեր Բարիի խաչքարի շուրջ որպիսի նշենք միասին խաչքարի տարեդարձը:











KHACHKAR

Ashot Grigoryan
  L'aspetto più comune è quello di una croce, raramente con un crocifisso, con un piccolo rosone o un disco solare nella parte inferiore. Il resto è di solito riempito con disegni di foglie, grappoli d'uva o disegni astratti. A volte è sormontata da un cornicione con personaggi biblici o figure di santi.I primi khachkar degni di nota apparvero nel IX secolo, all'epoca della rinascita armena dopo la liberazione dagli arabi. Il khachkar tipico più antico che riporti una data venne scolpito nell'879, anche se prima di quell'anno esistevano khachkar più rozzi. Eretto a Garni, è dedicato alla regina Katranide, moglie del re Ashot I Bagratuni. Il punto più alto dell'arte scultorea relativa ai khachkar venne raggiunto fra il XII e il XIV secolo, per poi scemare all'epoca dell'invasione mongola alla fine del XIV secolo. Essa venne comunque ripresa nel XVI e XVII secolo, pur senza raggiungere le vette artistiche del XIV secolo. La tradizione è viva anche al giorno d'oggi, infatti si possono vedere artisti scultori di khachkar in alcune parti di Yerevan.Oggi sopravvivono circa 40.000 khachkar, la maggior parte dei quali sparsi per il territorio, mentre quelli che registrano una donazione sono usualmente costruiti all'interno delle mura dei monasteri.Alcuni buoni esempi di khachkar furono trasferiti nel Museo Storico di Yerevan e presso la cattedrale di Echmiadzin.
  Dopo tutto questo, voglio parlare della nostra khachkar di Bari , l'inagurazione ha effettuato nell' 11 gennaio 2013,per rappresentare il simbolo del  amicizia  armena-italiana.Il Khachkar realizzato dallo scultore armeno Ashot Grigoryan e collocato nello spazio antistante l' Autorita' Portuale di Bari.
  Per inaugurare il Khachkar sono venuti  il Sindaco di Bari, dott. Michele Emiliano,rappresentante della Comunita Armena di Bari Rupen Timurian,rappresentante dell' Ambasciata della Repubblica di Armenia in Italia dott. Boris Sahakyan,e altri tanti personi della comunita Armena,e amici Italiani.
La stele commemorativa armena e' stata benedetta dal responsabile della Chiesa Apostolica Armena in Italia, Padre Tovma Khachatryan e del parroco della Chiesa Apostolica Armena di Roma Padre Garnik Mkhitaryan.Questo evento,come éstato sottolineato poi durante l'incontro avvenuto presso la Sala Consiliare del Comune di Bari, è stato dedicato alla Santa Memoria di Hrand Nazariantz promotore della Comunita' Armena di Bari.
Questa  Khachkar per comunità armena significa molto, e sono per le tanti Armeni  diventato il luogo per il consolidamento delle varie attività, memoria Giornata Genocidio Armena, la festa di San Giorgio.Questo è perché voglio ricordare che il prossimo 11 gennaio (11.01.2014) tutti Armeni e nostro amici, incontriamo vicina khachkar per anniversario di nostra khachkar.
Bari in Armeno significa persona buona.





http://www.azg.am/AM/2013020710


Nessun commento:

Posta un commento