Ամսաթիվ '2014-02-27'
Այս տարի փետրվարի 27-ին Հայ Առաքելական եկեղեցին տոնում է Վարդանանց տոնը:
451 թվականի մայիսին, Ավարայրի ճակատամարտում, հայրենիքի, հայ եկեղեցու եւ քրիստոնեական հավատի պահպանման համար նահատակված Վարդանանց զորավարներն ու 1036 մարտիրոսները Հայաստանյայց Առաքելական եկեղեցու մեծագույն սրբերից են: Իրենց նահատակությամբ նրանք հաստատեցին հայ ժողովրդի ապրելու կամքը եւ լինելիության իրավունքը: Այս տոնը խորհրդանշում է բոլոր ժամանակներում հայրենիքի պաշտպան հերոսների հիշատակը:
449 թվականին Հազկերտը պաշտոնական հրովարտակ է ուղարկում Հայաստան, Վրաստան եւ Աղվանք` պահանջելով զրադաշտականություն ընդունել: Արտաշատում Հովսեփ Ա Հողոցմեցի կաթողիկոսի գլխավորությամբ ժողով է գումարվում հոգեւորականների եւ նախարարների մասնակցությամբ, այդ թվում նաեւ սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանը եւ Հայաստանի մարզպան Վասակ Սյունին: Ժողովի մասնակիցները պատասխան նամակ են գրում Հազկերտին, որ հավատարիմ են իրենց հավատին եւ մերժում են նրա պահանջը: Զայրացած Հազկերտը Պարսից տերության մայրաքաղաք է կանչում Հայաստանի տասը երեւելի նախարարներին եւ բանտարկում: Նախարարները, մտահոգված իրենց երկրի եւ ժողովրդի ճակատագրով, կեղծ ուրանում են եւ վերադառնում հայրենիք պարսկական մեծաթիվ զորքերով եւ մոգերով: Մոգերը պարսկական զորքի հետ փորձում են քանդել Անգղի եկեղեցին: Հովսեփ կաթողիկոսի եւ 70-ամյա Ղեւոնդ Երեցի առաջնորդությամբ ժողովուրդը դիմադրում է նրանց: Պարսիկների դեմ սկսվում է համաժողովրդական շարժում: Հայ հոգեւորականները ոչ միայն քաջալերում են զորքին մակաբայեցիների օրինակով, այլեւ մկրտության եւ Սբ. Պատարագի խորհրդով առավել ամրապնդում նվիրյալների հավատն ու ոգին: «Եվ սեղան կանգնեցնելովՙ ամենասուրբ խորհուրդը կատարեցին. պատրաստեցին նաեւ ավազան, եւ եթե զորքի բազմության մեջ չմկրտված մարդ կար, ամբողջ գիշերը մկրտեցին. եւ առավոտյան Սբ. հաղորդություն ընդունեցին», գրում է Եղիշե պատմիչը Վարդանանց պատերազմից առաջ կատարվածի մասին:
Ըստ ավանդության, Սուրբ Վարդանանց տոնն անվանակոչության տոնն է բոլոր այն անձանց, ովքեր կրում են Վարդանանց զորավարների կամ զինվորականների անունները (Վարդան, Գարեգին, Խորեն, Տաճատ, Հմայակ, Վահան եւ այլն):
Հայ եկեղեցին Սուրբ Վարդանանց տոնը նշում է Բուն Բարեկենդանի նախորդ հինգշաբթի օրը, ի հիշատակ նաեւ 337 թվականին պարսից տերության դեմ մղվող պատերազմում նահատակված հայոց սպարապետ Վաչե Մամիկոնյանի եւ նրա զինակիցների, որը դեռեւս 4-րդ դարում Վրթանես Ա Պարթեւ կաթողիկոսն էր հաստատել:
Վարդանանց տոնին Մայր Աթոռ Սբ. Էջմիածնում և հայկական բոլոր եկեղեցիներում մատուցվում է Սբ. Պատարագ:
Վարդանանց տոնին Մայր Աթոռ Սբ. Էջմիածնում և հայկական բոլոր եկեղեցիներում մատուցվում է Սբ. Պատարագ:
--------------------------------------------------------------------------------------------
The Feast of St. Vartan the Captain and his 1036 Companions marks their martyrdom 1551 years ago in the battle of Avarayr, fighting for the freedom of conscience and religion for the Armenian Nation. It was to be the first testimony of many to follow that the Armenians were a people who freely chose Christ, remained steadfast in their Christian faith, and would not betray that faith for any ransom. “Vartanants” as it is commonly called, is one of the most sacred feasts of the Armenian people.
In the Armenian Church, the Feast day of St. Vartan the Captain and Companions is also celebrated as the Naming Day of His Holiness Karekin II. To mark the occasion, at the conclusion of Divine Liturgy, a Pontifical Prayer is offered before the Holy Altar of Descent.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
26-го мая 451-го года произошла Аварайрская битва. По словам летописца, «каждый человек в душе был церковью и сам же священником». Во имя сохранения родины, Армянской Церкви и христианской религии смертью героев пали князь Вардан Мамиконян и его 1036 соратников - великие святые Армянской Апостольской Церкви. Своей смертью они доказали волю армянского народа к жизни и его право на существование Аварайрская битва стала свидетельством того, что воистину ничто не отвратит армян от идеи христианской родины.
Со дня принятия христианства в Армении Церковь была вовлечена в дело защиты отечества. Ярким примером тому является Аварайрская битва. Армянская Церковь, во главе с католикосом Иосифом и священником Гевондом, вместе с армянскими воинами участвовала в войне с персами. Перед битвой священнослужители не только воодушевляли воинов, но и крестили их и укрепляли в них веру и дух. «И соорудили алтарь, и совершили святое таинство: приготовили также купель, и если среди воинов были некрещенные, всю ночь крестили их, и наутро приняли святое причащение», - пишет летописец Егише о том, что происходило накануне Аварайрской битвы.
В День памяти Свв. Вардананц в Первопрестольном Св. Эчмиадзине и во всех армянских церквях служат Св. Литургию.
-----------------------------------------------------------------------
Սուրբ Վարդան Մամիկոնյանի խոսքը
հայոց զորքին:
Շատ պատերազմներ եմ մղել ես, և դուք էլ` ինձ հետ. տեղ կար, որ քաջաբար հաղթեցինք թշնամիներին, տեղ էլ կար, որ նրանք հաղթեցին մեզ, բայց ավելի շատն այն է, որ հաղթող ենք դուրս եկել, ոչ թե հաղթված: Բայց այդ բոլորը մարմնավոր պարծանք էր, որովհետև անցավոր թագավորի հրամանով էինք մարտնչում: Ով փախչում էր՝ վատ անուն էր երևում աշխարհում և նրանից անողորմ մահ էր ստանում, իսկ ով քաջությամբ առաջ էր ընկնում, քաջ անուն էր ժառանգում և մեծամեծ պարգևներ էր ստանում անցավոր ու մահկանացու թագավորից: Եվ մեզնից ամեն մեկս էլ ահավասիկ շատ վերքեր ու սպիներ ունենք մեր մարմինների վրա, և ուրիշ շատ քաջություններ էլ են եղել, որոնց համար էլ մեծամեծ պարգևներ են ստացվել: Անարգ ու անօգուտ եմ համարում այդ քաջությունները և ոչինչ բաներ` այդ բազմաթիվ արարքները, որովհետև բոլորն էլ ոչնչանալու են:
… Արդ աղաչում եմ ձեզ, ով իմ քաջ նիզակակիրներ, մանավանդ, որ ձեզանից շատերը քաջությամբ ինձնից ավելի լավն եք և հայրենական գահի պատվով` ավելի բարձր, բայց երբ ձեր հոժար կամքով ինձ կարգեցիք ձեր առաջնորդ և զորագլուխ, թող իմ խոսքերը ախորժալուր ու բարձրալի թվան մեծերիդ ու փոքրերիդ ականջներին: Չընկրկեք ու չվախենաք հեթանոսների բազմությունից և ոչ էլ մահկանացու մարդու ահռելի սրի դեմ թիկունքներս դարձնենք, որպիսի եթե Տերը հաղթություն մեր ձեռքը տա, ոչնչացնենք նրանց զորությունը, որպիսի բարձրանա ճշմարտության կողմը, իսկ եթե հասել է ժամանակը` մեր կյանքը սուրբ մահով ավարտելու այս պատերազմում, ընդունենք ուրախ սրտով, միայն թե արիության և քաջության մեջ վախկոտություն չխառնենք:
… Իսկ արդ երկու և երեք կռիվների մեջ Ինքը` Տերը, մեծ զորությամբ օգնեց մեզ, այնպես որ քաջության անուն ժառանգեցինք և արքունի զորքը չարաչար ջարդեցինք, մոգերին էլ անողորմ կերպով կոտորեցինք և կռապաշտության պղծությունը մի քանի տեղերից սրբեցինք, թագավորի անօրեն հրամանը ջնջեցինք-ոչնչացրինք, ծովի խռովությունը իջեցրինք, լեռնցած ալիքները դաշտացան, բարձրադեզ փրփուրն սպառվեց, գազանացած զայրույթը դադարեց: Նա, ով ամպերի վրայից էր որոտում, ընկճված իր սովորական բնույթից էլ ցած իջավ` մեզ հետ խոսելով: Նա, ով խոսքով ու հրամանով էր ուզում կատարել իր չարությունը սուրբ եկեղեցու վերաբերմամբ, այժմ աղեղով ու նիզակով ու սրով է կռվում: Նա, ով կարծում էր, թե մենք քրիստոնեությունն իբրև զգեստ ունենք հագած, այժմ չի կարողանում մեզ փոխել, ինչպես մարմնի գույնը չի կարելի փոխել, գուցե այլևս չկարողանա էլ մինչև վերջ: Եվ մենք էլ թեպետ մարմնով Երկրի վրա ենք, բայց հավատով երկնքում ենք հաստատված, որտեղ ոչ ոք չի կարող հասնել Քրիստոսի անձեռագործ շինվածքին:
… Հաստատ մնացեք մեր անդրդվելի զորագլխի վրա, որ երբեք չի մոռանա ձեր քաջությունները: Ով քաջեր, մեզ համար մեծ շնորհ է այս, որ Աստված կատարեց մեր բնության միջոցով, որի մեջ և մեծապես երևում է Աստծո զորությունը:
Եվ ահա եկել հասել է ժամանակը, որ ամեն մի կեղծ կոչված բան հեռացնենք մեզանից: Այն ժամանակ իբրև մի վշտալից սգավոր, հոգով ու մարմնով տրտմած էինք, այսօր երկուսով էլ զվարթացած ու զգաստացած, առհասարակ խելամիտ ենք դարձել, որովհետև բարերար Տիրոջն էլ տեսնում ենք մեզ հետ իբրև առաջնորդ: Մեր Զորավարը մարդ չէ, այլ բոլոր մարտիրոսների Զորագլուխը:
The Feast of St. Vartan the Captain and his 1036 Companions marks their martyrdom 1551 years ago in the battle of Avarayr, fighting for the freedom of conscience and religion for the Armenian Nation. It was to be the first testimony of many to follow that the Armenians were a people who freely chose Christ, remained steadfast in their Christian faith, and would not betray that faith for any ransom. “Vartanants” as it is commonly called, is one of the most sacred feasts of the Armenian people.In the Armenian Church, the Feast day of St. Vartan the Captain and Companions is also celebrated as the Naming Day of His Holiness Karekin II. To mark the occasion, at the conclusion of Divine Liturgy, a Pontifical Prayer is offered before the Holy Altar of Descent.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
26-го мая 451-го года произошла Аварайрская битва. По словам летописца, «каждый человек в душе был церковью и сам же священником». Во имя сохранения родины, Армянской Церкви и христианской религии смертью героев пали князь Вардан Мамиконян и его 1036 соратников - великие святые Армянской Апостольской Церкви. Своей смертью они доказали волю армянского народа к жизни и его право на существование Аварайрская битва стала свидетельством того, что воистину ничто не отвратит армян от идеи христианской родины.Со дня принятия христианства в Армении Церковь была вовлечена в дело защиты отечества. Ярким примером тому является Аварайрская битва. Армянская Церковь, во главе с католикосом Иосифом и священником Гевондом, вместе с армянскими воинами участвовала в войне с персами. Перед битвой священнослужители не только воодушевляли воинов, но и крестили их и укрепляли в них веру и дух. «И соорудили алтарь, и совершили святое таинство: приготовили также купель, и если среди воинов были некрещенные, всю ночь крестили их, и наутро приняли святое причащение», - пишет летописец Егише о том, что происходило накануне Аварайрской битвы.
В День памяти Свв. Вардананц в Первопрестольном Св. Эчмиадзине и во всех армянских церквях служат Св. Литургию.
-----------------------------------------------------------------------
Սուրբ Վարդան Մամիկոնյանի խոսքը
հայոց զորքին:
Շատ պատերազմներ եմ մղել ես, և դուք էլ` ինձ հետ. տեղ կար, որ քաջաբար հաղթեցինք թշնամիներին, տեղ էլ կար, որ նրանք հաղթեցին մեզ, բայց ավելի շատն այն է, որ հաղթող ենք դուրս եկել, ոչ թե հաղթված: Բայց այդ բոլորը մարմնավոր պարծանք էր, որովհետև անցավոր թագավորի հրամանով էինք մարտնչում: Ով փախչում էր՝ վատ անուն էր երևում աշխարհում և նրանից անողորմ մահ էր ստանում, իսկ ով քաջությամբ առաջ էր ընկնում, քաջ անուն էր ժառանգում և մեծամեծ պարգևներ էր ստանում անցավոր ու մահկանացու թագավորից: Եվ մեզնից ամեն մեկս էլ ահավասիկ շատ վերքեր ու սպիներ ունենք մեր մարմինների վրա, և ուրիշ շատ քաջություններ էլ են եղել, որոնց համար էլ մեծամեծ պարգևներ են ստացվել: Անարգ ու անօգուտ եմ համարում այդ քաջությունները և ոչինչ բաներ` այդ բազմաթիվ արարքները, որովհետև բոլորն էլ ոչնչանալու են:
… Արդ աղաչում եմ ձեզ, ով իմ քաջ նիզակակիրներ, մանավանդ, որ ձեզանից շատերը քաջությամբ ինձնից ավելի լավն եք և հայրենական գահի պատվով` ավելի բարձր, բայց երբ ձեր հոժար կամքով ինձ կարգեցիք ձեր առաջնորդ և զորագլուխ, թող իմ խոսքերը ախորժալուր ու բարձրալի թվան մեծերիդ ու փոքրերիդ ականջներին: Չընկրկեք ու չվախենաք հեթանոսների բազմությունից և ոչ էլ մահկանացու մարդու ահռելի սրի դեմ թիկունքներս դարձնենք, որպիսի եթե Տերը հաղթություն մեր ձեռքը տա, ոչնչացնենք նրանց զորությունը, որպիսի բարձրանա ճշմարտության կողմը, իսկ եթե հասել է ժամանակը` մեր կյանքը սուրբ մահով ավարտելու այս պատերազմում, ընդունենք ուրախ սրտով, միայն թե արիության և քաջության մեջ վախկոտություն չխառնենք:
… Իսկ արդ երկու և երեք կռիվների մեջ Ինքը` Տերը, մեծ զորությամբ օգնեց մեզ, այնպես որ քաջության անուն ժառանգեցինք և արքունի զորքը չարաչար ջարդեցինք, մոգերին էլ անողորմ կերպով կոտորեցինք և կռապաշտության պղծությունը մի քանի տեղերից սրբեցինք, թագավորի անօրեն հրամանը ջնջեցինք-ոչնչացրինք, ծովի խռովությունը իջեցրինք, լեռնցած ալիքները դաշտացան, բարձրադեզ փրփուրն սպառվեց, գազանացած զայրույթը դադարեց: Նա, ով ամպերի վրայից էր որոտում, ընկճված իր սովորական բնույթից էլ ցած իջավ` մեզ հետ խոսելով: Նա, ով խոսքով ու հրամանով էր ուզում կատարել իր չարությունը սուրբ եկեղեցու վերաբերմամբ, այժմ աղեղով ու նիզակով ու սրով է կռվում: Նա, ով կարծում էր, թե մենք քրիստոնեությունն իբրև զգեստ ունենք հագած, այժմ չի կարողանում մեզ փոխել, ինչպես մարմնի գույնը չի կարելի փոխել, գուցե այլևս չկարողանա էլ մինչև վերջ: Եվ մենք էլ թեպետ մարմնով Երկրի վրա ենք, բայց հավատով երկնքում ենք հաստատված, որտեղ ոչ ոք չի կարող հասնել Քրիստոսի անձեռագործ շինվածքին:
… Հաստատ մնացեք մեր անդրդվելի զորագլխի վրա, որ երբեք չի մոռանա ձեր քաջությունները: Ով քաջեր, մեզ համար մեծ շնորհ է այս, որ Աստված կատարեց մեր բնության միջոցով, որի մեջ և մեծապես երևում է Աստծո զորությունը:
Եվ ահա եկել հասել է ժամանակը, որ ամեն մի կեղծ կոչված բան հեռացնենք մեզանից: Այն ժամանակ իբրև մի վշտալից սգավոր, հոգով ու մարմնով տրտմած էինք, այսօր երկուսով էլ զվարթացած ու զգաստացած, առհասարակ խելամիտ ենք դարձել, որովհետև բարերար Տիրոջն էլ տեսնում ենք մեզ հետ իբրև առաջնորդ: Մեր Զորավարը մարդ չէ, այլ բոլոր մարտիրոսների Զորագլուխը:
Nessun commento:
Posta un commento