Armeni in Italia - Հայերն Իտալիայում: Սողոմոն Թեհլերյան. «Ես մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ»/Soghomon Tehlirian/Согомон Тейлирян

sabato 15 marzo 2014

Սողոմոն Թեհլերյան. «Ես մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ»/Soghomon Tehlirian/Согомон Тейлирян

1921 թվականի մարտի 15-ին Բեռլինում Սողոմոն Թեհլերյանը վրիժառու գնդակով սպանեց Հայոց Եղեռնի գլխավոր կազմակերպիչ Թալեաթ փաշային: Գերմանական դատարավարությունը արդարացրեց Սողոմոն Թեհլերյանին:
Սողոմոն Թեհլերյանը (Թեհլիրյան) 1912 թ-ին ավարտել է Երզնկայի Կեդրոնական վարժարանը, 1918–19 թթ-ին սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում:
1913 թ-ին մեկնել է Եվրոպա՝ ուսումը շարունակելու, սակայն Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914–18 թթ.) սկսվելուց հետո վերադարձել է Հայաստան: Մեկնել է ռազմաճակատ, կռվել Անդրանիկի ջոկատում: 1918 թ-ին վիրավորվել է, տեղափոխվել Թիֆլիս:
1919 թ-ին մեկնել է Հյուսիսային Կովկաս, ապա՝ Կոստանդնուպոլիս:
1919–20 թթ-ին Կոստանդնուպոլսում տեղի է ունեցել երիտթուրքերի դատավարությունը. հայերի տեղահանության ու ցեղասպանության գլխավոր կազմակերպիչներին, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Թալեաթ փաշային հեռակա դատապարտել են մահվան:
Շահան Նաթալիի նախաձեռնությամբ ստեղծվել է «Նեմեսիս» ահաբեկչական գործողության ծրագիրը, որը կարճ ժամանակամիջոցում իրագործել են Սողոմոն Թեհլերյանը, Արշավիր Շիրակյանը, Արամ Երկանյանը, Միսաք Թոռլաքյանը, Պետրոս Տեր-Պողոսյանը, Արտաշես Գևորգյանը և Ստեփան Ծաղիկյանը:
Որոշելով վրեժխնդիր լինել Թալեաթից՝ Թեհլերյանը որոնել է նրան մի քանի երկրում և վերջապես հայտնաբերել Բեռլինում: 1921 թ-ի մարտի 15-ի առավոտյան Թեհլերյանը փողոցում դիմահար կրակոցով սպանել է Թալեաթին և հանձնվել ոստիկանությանը: Դատավարության ընթացքում բացատրել է իր արարքի դրդապատճառը, մերկացրել երիտթուրքերի հանցավոր հակահայ քաղաքականությունը: Գերմանացի հասարակական և հոգևոր գործիչ Յոհաննես Լեփսիուսը` որպես վկա, մերկացրել է երիտթուրքերին և նրանց պարագլուխներին: Դատավարությունը, ըստ էության, վերածվել է Թալեաթի և հայոց Մեծ եղեռնի մյուս կազմակերպիչների դատի: Եվրոպայի առաջադեմ հասարակայնության ճնշմամբ Բեռլինի դատարանն արդարացրել է 25-ամյա Սողոմոնին և հենց դատարանի դահլիճից ազատ արձակել, իսկ գերմանական մամուլը պահանջել է դատ հարուցել Թուրքիայում 1912–15 թթ-ին Գերմանիայի դեսպան Հանս Վանգենհայմի դեմ՝ հայերի կոտորածների ժամանակ նրա հանցավոր լռության համար:
Ազատվելուց որոշ ժամանակ անց Թեհլերյանը մեկնել է Հարավսլավիա` Բելգրադ, ապա` ԱՄՆ` Սան Ֆրանցիսկո:
Երևանում դրվել է Թեհլերյանի կիսանդրին, Սան Ֆրանցիսկոյում` մահարձանը:
------------------------------------------------

Согомон Тейлирян (2 апреля 1897—23 мая 1960) — жертва геноцида армян, застреливший одного из главных его организаторов Талаата-пашу.Родился недалеко от города Эрзинджан на востоке Турции. С началом Первой мировой войны вступает в армянские добровольческие формирования. Вся семья Тейлиряна была уничтожена во время геноцида. Сам он стал свидетелем изнасилования двух сестер и убийства брата. Тейлиряну удалось случайно выжить, когда турецкие солдаты оставили его умирать на куче раненых и мертвых тел. Тейлирян попал в Константинополь, откуда в 1920 году эмигрировал в США. После войны Тейлирян по заданию партии «Дашнакцутюн» (Операция «Немезис») отправился в Берлин и 15 марта 1921 в районе Шарлоттенбург на глазах множества свидетелей застрелил бывшего Большого визиря Талаата-пашу, скрывавшегося под именем Сей в Германии.

После убийства Тейлирян был арестован германскими властями. Суд над Тейлиряном и его оправдание стали сенсацией. Тейлиряна защищали 3 адвоката, среди которых доктор Курт Нимайер, профессор права Кёльнского университета. Объектом рассмотрения суда стало не только действие Тейлиряна, но и Талаата, как организатора зверских массовых убийств мирного населения. На суде были заслушаны многочисленные свидетели, рассказавшие подробности геноцида. Oни потрясли общественность, которая с ужасом узнала подробности резни. Тейлирян был признан находившимся в состоянии невменяемости в момент покушения и освобождён. Этот суд оказал большое воздействие на польского юриста Рафаеля Лемкина, позже предложившего термин «геноцид».

После суда Тейлирян около тридцати лет прожил в Сербии, несколько лет в Валево, затем в Белграде. Женился на армянке Анаит Татикян, стал отцом сына и дочери. В 50-х годах семья Тейлирянов эмигрировала в Америку. Умер Согомон Тейлирян в Сан-Франциско, похоронен во Фресно.

-------------------------------------------

Soghomon Tehlirian; (2 aprile 1897 - 23 maggio 1960) è stato un sopravvissuto genocidio armeno che assassinato l'ex primo ministro ottomano (gran visir) Talaat Pasha a Berlino, alla presenza di molti testimoni il 15 marzo 1921 come un atto di vendetta per il ruolo di Talaat a orchestrare il genocidio armeno durante la Prima Guerra Mondiale E 'stata una parte dell'Operazione Nemesis dalla Federazione rivoluzionaria Armena. Anche prima del suo assassinio, Talaat Pasha era stato condannato e condannato a morte in contumacia dal suo stesso impero ottomano turco corti marziali di 1919-1920 per i suoi crimini contro gli armeni dell'Impero (tra le altre cose). Tehlirian è stato trovato non colpevole dal giudice tedesco ed è stato liberato. Tehlirian è considerato un eroe nazionale da armeni.

Soghomon Tehlirian è nato nel villaggio di Nerkin Bagarij nel villayet Erzurum occidentale dell'Armenia in 2 aprile 1896. Il padre di Tehlirian partì per la Serbia al fine di garantire previsto trasferimento della famiglia nel paese. Durante il suo ritorno nel 1905, il padre di Tehlirian è stato arrestato e condannato a sei mesi di reclusione. Durante questo tempo, la famiglia si trasferì da Tehlirian Nerkin Bagarij a Erzincan. Tehlirian ricevuto la sua formazione locale protestante scuola secondaria di Erzincan. Laureato in Getronagan (Centrale) Liceo di Costantinopoli, Tehlirian continuato i suoi studi presso l'Università tedesca per studiare ingegneria.A causa dell'inizio della prima guerra mondiale, Tehlirian non è stato in grado di terminare gli studi e fu costretto a tornare alla sua nativa Erzincan.

Nel giugno 1915, la polizia locale ottomani ordinato l'evacuazione e la deportazione di tutti gli armeni di Erzincan , nella regione orientale dell'Impero Ottomano .Tehlirian , insieme a sua madre , tre sorelle , il marito di sua sorella , i suoi due fratelli e un nipote di due anni sono stati deportati .Dopo marciare per diverse ore , hanno sentito spari provenienti e truppe ottomane improvvisamente sceso sui deportati .Sua madre fu subito ucciso .Egli ha testimoniato le sue sorelle di essere trascinati dietro i cespugli e violentate . Successivamente, ha riferito di aver visto un uomo che unirà il cranio di suo fratello davanti a lui , e che qualcosa fracassato in testa , facendolo cadere privo di sensi .Tehlirian è stato poi lasciato per morto su un mucchio di cadaveri .Dopo si svegliò da incoscienza , fuggì a Tbilisi , dove si unì alla Federazione Rivoluzionaria Armena .Finalmente ha partecipato a distaccamenti militari volontari del generale Antranik . Tehlirian ha partecipato al distaccamento volontario di Sebouh nel 1914-1917 . Nel 1921 entra a far parte dell'operazione assassinio segreta Operazione Nemesi .

Durante il suo eventuale processo, Tehlirian ha affermato che mentre era in Germania, vide sua madre nei suoi sogni, che disprezzava il figlio per vedere Talaat Pasha e non aver preso ancora vendetta.Durante il processo, il sogno di Tehlirian sarebbe descritto come segue:

È rimasto calmo, e pensieri di vendetta non si è verificato a lui.

Ha svolto come prima fino a 5-6 settimane più tardi, quando vide un sogno,

materialmente quasi come una visione.

Il cadavere di sua madre si alzò davanti a lui.

Lui le disse: "Ho visto Talaat.

" Sua madre rispose: "Hai visto Talaat e hai fatto

Non vendicare di tua madre, del padre, dei fratelli e sorelle omicidi?

Non sei più mio figlio.

"Questo è il momento in cui il pensiero l'imputato," Devo fare qualcosa.

Voglio essere di nuovo il figlio di mia madre.

Lei non mi può allontanarsi quando vado a stare con lei in cielo.

Voglio che mi stringo al petto come prima. "

Come i medici hanno spiegato, il sogno finì quando si svegliò.

Obiettivo principale di Tehlirian era Talaat Pasha, che era un terzo del triumvirato militare conosciuta come "Tre Pascià", che controllava l'impero ottomano.E 'stato l'ex ministro degli Interni e Gran Visir (un ufficio equivalente a quella di un primo ministro), ed è stato notato per il suo ruolo di primo piano nel genocidio armeno. Appena ha trovato l'indirizzo di Talaat Pasha, Tehlirian affittato un appartamento nei pressi della sua casa in modo che potesse studiare la sua routine quotidiana.Talaat è stato ucciso da Tehlirian con un solo proiettile il 15 marzo 1921 come è venuto fuori dalla sua casa in Hardenbergstrasse, quartiere di Charlottenburg, Berlino. L'assassinio, avvenuto in pieno giorno, ha portato a di Tehlirian immediato arresto dalla polizia tedesca.